Minder kinderen in de wacht: regio pakt versneld wachtlijst jeugdhulp aan

Om ervoor te zorgen dat specialistische jeugdhulp beschikbaar blijft voor kinderen die dat het meest nodig hebben, is de jeugdhulp anders georganiseerd. Sinds begin 2024 werken Amersfoort en omliggende gemeenten met één hoofdaanbieder voor specialistische jeugdhulp: MetMaya. In plaats van met ruim 250 jeugdhulpaanbieders. Sinds de start van MetMaya is er één wachtlijst. Dit geeft voor het eerst volledig inzicht in de wachtlijst én waar knelpunten ontstaan. Daardoor kunnen gemeenten en partners als wijkteams, huisartsen, scholen en MetMaya gericht maatregelen nemen om kinderen en jongeren passende hulp te bieden.

Wethouder Nadya Aboyaakoub-Akkouh (jeugdzorg) namens de gemeenten: 
“Wachtlijsten in Nederland zijn al jaren fors; ook in Amersfoort. Voor ieder kind dat in de knel zit, is iedere dag wachten er één te veel. Voor een kind in een kwetsbare situatie, moet er snel hulp zijn. Maar liever nog voorkomen we dat kinderen jeugdhulp nodig hebben. Met verschillende acties werkten we hier al aan. Ook wil ik in gesprek blijven met ouders om goed te weten wat er speelt en nodig is. Om bij te sturen in beleid en uitvoering. De gezamenlijke inzet moet snel zorgen voor verdere verbetering.”

Wachtlijst licht gedaald in 2025

In de regio Amersfoort krijgen op dit moment circa 4.800 kinderen en jongeren specialistische jeugdhulp via MetMaya. Dit varieert van ambulante (GGZ-)jeugdhulp tot aan pleegzorg en verblijf. In januari 2025 stonden 1.281 jeugdigen uit de regio op de wachtlijst bij MetMaya. In april was het aantal wachtenden gedaald naar 1.073. Specifiek voor Amersfoort wachtten half juni 259 kinderen op ambulante hulp (totaal voor de regio: 508 wachtend voor ambulante hulp en 165 voor verblijf).

De eerder genomen maatregelen om de wachtlijst te verkleinen, lijken daarmee effect te hebben. Ook is nu zichtbaar dat driekwart van verwijzingen naar MetMaya via de huisartsen komt. Slechts een kwart gaat via andere verwijzers, zoals de wijkteams die vaak zelf al vaak de ondersteuning aan gezinnen bieden en geen wachtlijst hebben.

“Door beter samen te werken en eerder te handelen, willen we als gemeenten voorkomen dat kinderen onnodig op een wachtlijst belanden. De eerste resultaten zijn positief, maar de aanpak vraagt voortdurende aandacht en betrokkenheid van alle partners”, aldus de wethouder.

Gezamenlijke aanpak

Lang niet in alle gevallen is specialistische hulp via MetMaya nodig. Het voorkomen dat kinderen en jongeren op de wachtlijst bij MetMaya terecht komen, vraagt daarom een gezamenlijke aanpak van alle partners en verwijzers, zoals de wijkteams, huisartsen, prijkondersteuners, onderwijs, Indebuurt033, MetMaya en de gemeente.

Er zijn verschillende acties – eerder of recent - in gang gezet, waaronder:

• MetMaya zorgt ervoor dat kinderen met acute en ernstige problemen niet op de wachtlijst komen en snel geholpen worden.
• MetMaya neemt sneller dan voorheen, vaak binnen een week, contact op wanneer iemand is aangemeld.  
• Het wijkteam blijft betrokken wanneer kinderen of jongeren wachten op specialistische jeugdhulp. Bij een verwijzing via de huisarts wordt het wijkteam voortaan vaker betrokken. 
• De verschillende genoemde partijen vormen een regionale taskforce om samen knelpunten die zorgen voor langere wachtlijsten en wachttijden op te lossen. 
• Wanneer niet duidelijk is voor wie de hulpvraag is, en het te lang duurt voordat een jongere op de goede plek komt, gebruiken we de doorbraakaanpak, met out-of-the-box-oplossingen. Hier komt extra geld voor. 
• Hulp wordt vaker collectief (groepsgericht) aangeboden. Kinderen en jongeren worden zo sneller geholpen. In specifieke situaties werkt dit juist ook beter. Samen met e-health kan collectieve hulp een oplossing bieden tijdens het wachten op andere hulp.
• Vaker uitgaan van het ‘goed is goed genoeg’ principe. Dit houdt in dat de hulp niet alles hoeft op te lossen, maar moet voldoende zijn om voor ontwikkeling, veiligheid of stabiliteit te zorgen. Er wordt gekeken naar wat haalbaar, passend en helpend is in de situatie van het kind of het gezin, niet naar een ideaalbeeld. 
• Samen met jongeren en scholen werken we aan een programma over mentale gezondheid.
• We werken samen met betrokken partners aan het voorkomen van complexe scheidingen. Complexe scheidingen leiden vaak tot specialistische jeugdhulpvragen.
• Op alle scholen voor voortgezet onderwijs zijn er AOJ teams (Aansluiting-onderwijs-en-jeugd-teams) met professionals.