Informatie renovatie en uitbreiding azc BW-laan

Behoud historische karakter hoofdgebouw

Het hoofdgebouw is een monumentaal pand en is toe aan een opknapbeurt. Het COA wil dit doen met behoud van het oorspronkelijke karakter en het laten voldoen aan de eisen van deze tijd. Op de inloopbijeenkomst voor omwonenden van 2 juni zijn de plannen te bekijken. Een van de ideeën is om de oorspronkelijke entree in ere te herstellen. Nu zit de entree van het gebouw aan de zijkant, het plan is om de entree aan de voorkant van het gebouw weer in gebruik te nemen. Alles in afstemming en na goedkeuring van Welstand en de Rijksdienst Cultureel Erfgoed.

Tijdelijke units

Op het veldje naast het hoofdgebouw staan nu tijdelijke units waar COA 300 asielzoekers opvangt. Totdat de eigenaar van dat veldje, Van Wijnen, start met het bouwen van woningen daar (ontwikkeling Landgoed Blom), wil het COA de tijdelijke units blijven gebruiken voor opvang van asielzoekers. Het COA heeft daarom een verlenging van de huidige vergunning aangevraagd voor maximaal 3 jaar. Wanneer de woningbouw daar start, verdwijnen de tijdelijke units. COA verhuist de bewoners dan naar andere opvanglocaties in Nederland.

De asielprocedure 

Het COA heeft een informatief filmpje over de stappen die een asielzoekers moet nemen om in Nederland te mogen wonen. Het zijn deze stappen:

1. Aanmelden en registreren op aanmeldcentrum Ter Apel
2. Naar regulier azc: voorbereiden op asielprocedure
3. Aanmeldgehoor: gesprek met IND, onderzoek door IND
4. Besluit IND:
   1. Verblijfsvergunning: in azc wachten op woning, start inburgering
   2. Geen verblijfsvergunning: vertrek

Het verschil tussen asielzoekers, vluchtelingen, ongedocumenteerden, veilige landers en amv-ers

Een asielzoeker is iemand die op de vlucht is en om bescherming vraagt. Vanaf dat moment plaatst COA de asielzoeker in een asielzoekerscentrum of noodopvang ergens in Nederland. De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) onderzoekt vervolgens of de asielzoeker een vluchteling is. Als deze in zijn land van herkomst inderdaad risico loopt op (oorlogs)geweld of vervolging, verleent de IND een verblijfsvergunning. We noemen ze dan ook wel vergunninghouders (statushouders). Voor de huisvesting van vergunninghouders, worden deze mensen ‘gekoppeld’ aan een gemeente. Deze gemeente moet deze mensen dan een woning aanbieden.

Alleengaande minderjarige vreemdelingen (AMV’s) zijn jongeren onder de 18 jaar die zonder ouders asiel aanvragen. Tot 15 jaar vallen zij onder Jeugdzorg, die hen opvangt en begeleidt. Jongeren van 15 – 18 jaar vallen onder begeleiding van de voogdijorganisatie Nidos. Zij verblijven in aparte gedeeltes in azc’s of in kleinschalige opvanglocaties daarbuiten.

Als de asielzoeker geen verblijfsvergunning krijgt, ontvangen deze van de IND een ‘terugkeerbesluit’, moet ons land verlaten en daarmee ook de opvangplek. Dit kunnen bijvoorbeeld mensen zijn die uit een veilig land komen en geen gevaar lopen op (oorlogs)geweld of vervolging. Hen noemen we ook wel ‘veilige landers’. Mensen die langer dan 3 maanden in Nederland verblijven zonder verblijfsvergunning (en zonder een lopende asielprocedure) noemen we ongedocumenteerden. Zij verblijven niet in azc’s. Als ze geen beroep meer kunnen aantekenen tegen hun terugkeerbesluit, noemen we hen ‘uitgeprocedeerd’.

Oekraïense ontheemden hoeven geen asiel aan te vragen, verblijven ook niet in azc’s en komen niet op deze opvangplek. Zij verblijven in gemeentelijke opvangplekken speciaal voor Oekraïners, zolang zij onder de Richtlijn Tijdelijke Bescherming (RTB) Oekraïense ontheemden van de EU vallen.

Welke asielzoekers in het azc komen

Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) bepaalt op basis van de asielzoekers die Nederland binnenkomen, welke asielzoekers naar welke opvangplek gaan. Daarnaast kan de samenstelling op een opvangplek naar verloop van tijd veranderen, omdat sommige asielzoekers vertrekken of een verblijfsvergunning krijgen en uitstromen naar een woning. Vergunninghouders die nog op een woning wachten en ook niet kunnen doorstromen naar een opvangplek voor vergunninghouders, blijven vaak in hun opvangplek voor asielzoekers (azc). Dit alles geldt ook voor de nieuwe opvangplekken.

Het kunnen mannen, vrouwen of gezinnen zijn. Kijk naar de recente cijfers over welke asielzoekers ons land binnenkomen. Er komen geen extra alleengaande jongeren (AMV’s), want COA heeft op het azc al een aparte opvangplek voor 80 jongeren met speciale begeleiding.

Veilige landers

Bij de verdeling van asielzoekers over ons land, is het land van herkomst geen criterium. Dus het is mogelijk dat er veilige landers tussen zitten. De IND heeft voor hen wel een versnelde procedure. Zodra de IND besluit dat iemand uit een veilig land komt en geen risico loopt op vervolging, krijgt deze een terugkeerbesluit en moet ons land en de opvangplek verlaten. lees de cijfers over overlast en veilige landers. 

Landen van herkomst

Uit welke landen asielzoekers komen, is afhankelijk van de situatie in de wereld. In november 2024 kwamen de meeste vluchtelingen (behalve uit Oekraïne) uit: Syrië, Eritrea, Afghanistan, Jemen, Irak, Iran en Turkije. (bron: VluchtelingenWerk). Lees de cijfers over welke asielzoekers ons land binnenkomen. 

Aantal opvangplekken nu en na de uitbreiding

• Permanente gebouwen: 300 plekken, waarvan 80 alleengaande jongeren (AMV’s) 
• Tijdelijke units: 301 plekken voor gezinnen en alleengaande asielzoekers. Deze tijdelijke units verdwijnen, zodra de woningbouw op Landgoed Blom start.
• De uitbreiding in de permanente gebouwen betreft 100 extra plekken voor gezinnen en alleen gaande asielzoekers. 

Verandering van de doelgroep in de toekomst

Gezien de onrustige situatie in de wereld, is het onwaarschijnlijk dat de instroom van asielzoekers op korte termijn zodanig blijft dalen, dat er lege bedden gaan ontstaan in azc’s in Nederland. Mocht dat toch gebeuren, dan overleggen COA en de gemeente wat er met de lege ruimtes moet gaan gebeuren.

De (permanente) gebouwen op het azc zijn verouderd COA wil ze verduurzamen. Dit maakt het mogelijk om gelijk het aantal permanente opvangplekken daar uit te breiden.

Amersfoort moet en wil meer asielzoekers opvangen

Het Rijk stelt via de spreidingswet vast hoeveel opvangplekken nodig zijn voor asielzoekers voor de komende 2 jaar. Vervolgens verdeelt het Rijk de opvangplekken voor asielzoekers over de gemeenten. Het Rijk kijkt hierbij naar de hoeveelheid inwoners en de sociaaleconomische score van elke gemeente. Deze score geeft aan hoe het gaat met hun inwoners, bijvoorbeeld of mensen voldoende inkomen hebben of goede kansen om zich te ontwikkelen. Lees meer op de website van COA.

Zo lang de wet geldt (ten minste tot januari 2026), moeten wij deze als gemeente uitvoeren. Het Rijk bepaalde dat Gemeente Amersfoort voor 941opvangplekken moet zorgen op 1 juli 2025. Op dit moment heeft onze stad 754 opvangplekken. Waarvan meer dan de helft tijdelijk is en binnen afzienbare tijd moet sluiten. Daarom zijn er ongeveer 500 nieuwe plekken nodig. 

Daarnaast vindt de gemeente het belangrijk om mensen die op de vlucht zijn en zich onveilig voelen, op te vangen. Amersfoort is een gastvrije gemeente en neemt haar verantwoordelijkheid.

Ook op andere plekken in de stad

De gemeente kijkt ook naar andere plekken in de stad voor opvangplekken. 

Als de spreidingswet verdwijnt

Totdat de minister de wet heeft introkken (op zijn vroegst na januari 2026), moeten wij als gemeente voor 1 juli 2025 aangeven hoe wij dit jaar 941 plekken gaan creëren. Als de spreidingswet na januari 2026 is ingetrokken, is het tekort aan opvangplekken voor asielzoekers in Nederland nog niet opgelost. Gemeenten hebben dan alleen niet meer de verplichting om een bepaald aantal opvangplekken te creëren. 

Daarbij vindt de gemeente Amersfoort het belangrijk om mensen die op de vlucht zijn en zich onveilig voelen, op te vangen. Amersfoort is een gastvrije gemeente en neemt haar verantwoordelijkheid door een in onze ogen redelijk aantal asielzoekers op te vangen. We doen dit ook al jaren. Heel veel gevluchte mensen hebben vanuit Amersfoort hun toekomst in veiligheid kunnen opbouwen en verrijken onze stad. Gezinnen, alleenstaanden, jong en oud. 

Op dit moment wonen er ongeveer 750 asielzoekers in Amersfoort en onze ervaringen daarmee zijn goed. Veel Amersfoorters helpen als vrijwilliger en hebben goede contacten met hen. We verwachten dat onze gemeente een totaal aantal asielzoekers van 941 goed aan kan.

Hoe het gebouw en de buitenruimte er straks uitzien

De plannen zijn nog in ontwikkeling. Op de omwonendenbijeenkomst 2 juni zullen de eerste, voorlopige plannen te zien zijn. . Een van de ideeën is om de oorspronkelijke entree in ere te herstellen. Nu zit de entree van het gebouw aan de zijkant, het plan is om de entree aan de voorkant van het gebouw weer in gebruik te nemen. Alles in afstemming en na goedkeuring van Welstand en de Rijksdienst Cultureel Erfgoed. Voor de verdere uitwerking zijn nog diverse onderzoeken nodig. De uitkomsten hiervan bepalen mede de mogelijkheden van de renovatie en uitbreiding. 

Overlast van de verbouwingswerkzaamheden

Er is nog geen overzicht van de te plannen verbouwingswerkzaamheden. Zodra er een concreet bouwplan met een planning is, valt in te schatten of er bouwwerkzaamheden zullen komen waar omwonenden last van hebben. Dan informeert COA bewoners en omwonenden hier over. Uiteraard doet het COA er alles aan om overlast voor bewoners en omwonenden te voorkomen.

Betekenis voor de buurt

Een azc in de wijk kan ook een verrijking van de wijk betekenen. Asielzoekers hebben bijvoorbeeld graag contact met stadsgenoten om de Nederlandse taal te oefenen, de omgeving te verkennen, mensen te leren kennen, te leren fietsen en hun weg te vinden in andere opzichten. Ook doen sommigen graag zelf vrijwilligerswerk, bijvoorbeeld in een buurthuis in de buurt. En ze vinden soms leuk om samen te sporten, muziek te maken, te koken of koffie te drinken. Kijk even op de webpagina hoe u het beste kunt helpen en contact leggen.

Planning

De plannen voor de nieuwbouw zijn nog in ontwikkeling, dus daar is nog geen beslissing over genomen of vergunning voor aangevraagd. Er is nog geen planning voor de verbouwingswerkzaamheden. Nieuwe updates over de plannen en de uiteindelijke vergunningsaanvraag, komen op onze webpagina azc  Barchman Wuytierslaan. 

Vergunning verlenging tijdelijke units

COA heeft een aanvraag voor verlenging van de vergunning voor de tijdelijke units aangevraagd. Wanneer de gemeente deze verleent, is het mogelijk om bezwaar te maken. De eigenaar van de grond is akkoord.

Leefbaarheid in de buurt vinden wij belangrijk. We vinden het belangrijk om dit samen met omwonenden vorm te geven, want zij wonen in de buurt. Daarom gaan wij graag met omwonenden in gesprek over hoe we uitbreiding zo kunnen organiseren, dat iedereen prettig in de buurt kan wonen. Denk daarbij bijvoorbeeld aan zaken als:

• Afspraken met aannemer tijdens de bouw
• Contactmomenten met omwonenden, oprichting van een klankbordgroep
• Drukte bij parkeerplekken en andere wijkvoorzieningen
• Dagbesteding asielzoekers
• Mogelijkheden voor vrijwilligerswerk

We willen graag horen welke ervaringen, ideeën, vragen of zorgen u heeft over het azc.

Omwonendenbijeenkomst

Maandagavond 2 juni 2025 is er een inloopbijeenkomst voor omwonenden. Zij hebben daar een uitnodiging per brief voor ontvangen. Daar zullen Nicole de Ruiter (locatiemanager van het coa) en haar team de omwonenden informeren over de plannen. Ook de burgemeester zal aanwezig zijn om vragen te beantwoorden. Uiteraard zijn er meer collega’s van het CAO en van de gemeente die meer kunnen vertellen over de plannen, de gang van zaken, vergunningen en de situatie in de wijk.

Kunt u niet op 2 juni en wilt u toch vragen stellen, ideeën, ervaringen of zorgen delen? Stuur dan een e-mail naar opvangvluchtelingen@amersfoort.nl of bel met locatiemanager Nicole de Ruiter via 088 715 92 00.

Zorgen of bezwaren

• Als je als omwonende bezwaren ziet tegen het plan, kom dan vooral naar de informatiebijeenkomst op 2 juni. De leefbaarheid in de buurt vinden wij belangrijk. Wij gaan graag met je in gesprek over hoe we de uitbreiding zo kunnen organiseren, dat ook jij prettig in de buurt kunt blijven wonen.
• Kun je niet komen? Stuur dan een e-mail naar opvangvluchtelingen@amersfoort.nl of bel met locatiemanager Nicole de Ruiter via 088 715 92 00.
• Tegen formele besluiten en verleende vergunningen kun je binnen 6 weken bezwaar maken via Bezwaar maken. 

Vrijwilligers zijn altijd welkom. Asielzoekers hebben graag contact met stadsgenoten om de Nederlandse taal te oefenen, de omgeving te verkennen, mensen te leren kennen, te leren fietsen of hun weg te vinden. En ze vinden soms leuk om samen te sporten, muziek te maken, te koken of koffie te drinken. Kijk op de webpagina over Hulp bieden hoe je het beste kunt helpen en contact leggen.

Asielzoekers krijgen geen huis, maar opvang door COA. Pas wanneer ze een verblijfsvergunning hebben, komen ze in aanmerking voor een huis ergens in Nederland. Het Rijk bepaalt twee keer per jaar hoeveel mensen met een verblijfsvergunning een gemeente een woning moet aanbieden (Huisvestingswet 2014). Hoeveel dat er zijn, is afhankelijk van het aantal inwoners van een gemeente en het totale aantal vergunninghouders in de asielzoekerscentra in Nederland. De provincies houden toezicht op het uitvoeren van deze wettelijke taak door gemeenten. Als een gemeente niet aan zijn taak voldoet, kan de provincie ingrijpen. Bij de verdeling van vergunninghouders over de gemeenten, probeert COA rekening te houden met de mate waarin een vergunninghouder al binding heeft met een gemeente. Bijvoorbeeld omdat deze al ergens familie heeft wonen of al een sociaal netwerk ergens heeft. 

Vergunninghouders in Amersfoortse azc-locaties krijgen dus niet allemaal een woning in Amersfoort. Amersfoort heeft wel het streven dat de vergunninghouders die zij moet huisvesten, bij voorkeur als asielzoeker ook al in de regio verblijven. Zodat zij al in het azc kunnen beginnen met hun inburgering en het opbouwen van een sociaal netwerk. Want dan kunnen ze sneller hun leven oppakken en integreren. Onze stad moet in de eerste helft van 2025 364 vergunninghouders een woning aanbieden. Daar zitten nog 204 personen tussen uit 2024.

Er zijn plannen voor de bouw van 1000 woningen per jaar. Daarnaast komen er ook elk jaar sociale huurwoningen vrij, doordat bewoners overlijden of verhuizen. Gemiddeld heeft Amersfoort de afgelopen jaren 5,7% van de sociale huurwoningen toegewezen aan vergunninghouders. In 2024 betrof dat 78 woningen.