Wet kwaliteitsborging voor het bouwen

Vanaf 1 januari 2024 gaat naast de Omgevingswet ook de nieuwe Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) in. Het doel van de Wkb is een verbetering van de bouwkwaliteit. Nu controleert de gemeente of een bouwplan aan de regels voldoet. Na invoering van de Wkb moeten initiatiefnemers een onafhankelijke kwaliteitsborger inhuren om deze controle uit te voeren. Vanaf 1 januari 2024 geldt dit voor nieuwe bouwwerken in de zogenoemde gevolgklasse 1. Vanaf 1 juli 2024 moeten initiatiefnemers ook voor verbouwingen een kwaliteitsborger inschakelen.

Bouwwerken in gevolgklasse 1

Bouwwerken zijn verdeeld in verschillende groepen. Dit noemen we gevolgklassen. De Wkb geldt voor het nieuwbouwen van bouwwerken in gevolgklasse 1. Het gaat om:

  • Woningen
    Vrijstaande woningen, twee-onder-een-kapwoningen en rijwoningen, inclusief garages, aangebouwde schuren, kantoren aan huis, enzovoorts. Belangrijk is dat de woning op de grond staat.  Appartementen horen hier dus niet bij en bovenwoningen boven een winkel bijvoorbeeld ook niet.
  • Vakantieverblijven, vakantiebungalows en vakantiehuisjes
    Ook hier tellen appartementen niet mee.
  • Woonboten en schepen
  • Fabriekspanden of bedrijfshallen die uit maximaal 2 verdiepingen bestaan Denk aan opslaglocaties, productiehallen, magazijnen of kassen. Kantoren en winkelpanden horen hier niet bij, een klein kantoortje of een kantine bij de productielocatie wel.
  • Kantoren of winkels 
    Het gaat om aangebouwde opslagruimten of magazijnen van maximaal 2 verdiepingen.
  • Fiets- en voetgangersbruggen die tot 20 meter over wegen, spoor of water gaan
    Loopt de brug over een provinciale weg of een rijksweg, dan valt deze niet in gevolgklasse 1.
  • Overige bouwwerken die geen gebouw zijn
    Denk aan zendmasten, keermuren en kleine windmolens, mits deze niet hoger zijn dan 20 meter, niet waterkerend en bovengronds gebouwd. 

De volgende bouwwerken vallen niet onder de Wkb:

  • Rijksmonumenten, provinciale monumenten en gemeentelijke monumenten
  • Als er een milieuvergunning of vergunning/melding brandveilig gebruik nodig is
  • Als er gebruik wordt gemaakt vaneen gelijkwaardige oplossing voor brand- of constructieve veiligheid, inclusief toepassing NEN 6060 en 6079

Voor overige bouwplannen, die onder gevolgklasse 2 en 3 vallen, verandert er nog niets. De gemeente blijft daarvoor de bouwtechnische toets nog zelf uitvoeren. Onder gevolgklasse 2 en 3 vallen bijvoorbeeld de bouw van appartementen, scholen, winkelcentra, stationsgebouwen en fabrieken.

Kwaliteitsborger

De kwaliteitsborger is een onafhankelijke partij die de kwaliteit van een bouwwerk controleert. De kwaliteitsborger controleert vóór en tijdens de bouw of het bouwplan voldoet aan de bouwtechnische voorschriften. De voorschriften gaan bijvoorbeeld over de fundering, brandveiligheid en energieverbruik. Wie gaat bouwen onder de gevolgklasse 1 moet zelf een kwaliteitsborger inhuren. 

De kwaliteitsborger controleert zoals gezegd of het bouwplan en of de uitvoering daarvan voldoet aan de regels. De kwaliteitsborger levert in dit traject 3 producten:

  1. Een risicobeoordeling die de kwaliteitsborger gebruikt voor het borgingsplan. Uit de risicobeoordeling moet volgen welke risico's er zijn dat het uiteindelijke bouwwerk niet aan de bouwtechnische regels voldoet.
  2. Een borgingsplan waarin staat welke maatregelen nodig zijn om de risico's in de risicobeoordeling te voorkomen of te beperken en of het ontwerp van het bouwplan en de uitvoering van de bouwwerkzaamheden voldoen aan de bouwtechnische voorschriften. 
  3. Een verklaring waarin staat dat het bouwwerk voldoet aan de bouwtechnische voorschriften.

Stappenplan

Voor het nieuwbouwen in gevolgklasse 1 gelden vanaf 1 januari 2024 de volgende stappen:.

Stap 1: omgevingsvergunning ruimtelijk bouwen 

Je controleert of je een omgevingsvergunning voor ruimtelijk bouwen (omgevingsplanactiviteit) nodig hebt. Dat kan via het Digitale Omgevingsloket, maar je kunt ons ook bellen via 14033. Vanaf 1 januari 2024 vind je hier de link naar het vernieuwde omgevingsloket. 

Heb je een vergunning nodig? Dan vraag je deze aan via het Digitale Omgevingsloket. De gemeente controleert of de aanvraag voldoet aan de regels in het Omgevingsplan. Binnen 8 weken beslist de gemeente op de aanvraag. 

Stap 2: vooroverleg (niet verplicht)

Maak een afspraak voor een vooroverleg als je  jouw bouwplannen vooraf met de gemeente wilt bespreken.

Stap 3: kwaliteitsborger inhuren

Je huurt zelf een kwaliteitsborger in. In het register voor kwaliteitsborgers kun je een kwaliteitsborger zoeken. Laat je alle zoekvelden leeg, dan geeft de zoekmodule alle resultaten weer.

Stap 4: bouwmelding indienen

Minimaal 4 weken voor de start van de bouwactiviteiten dien je via het Digitale Omgevingsloket een bouwmelding in. Hierbij lever je de risicobeoordeling en het borgingsplan die de kwaliteitsborger heeft opgesteld in. 

Je mag niet beginnen met bouwen voordat je een complete melding hebt ingediend én de gemeente deze heeft geaccepteerd.

Ontbreekt er informatie? Dan moet je een nieuwe melding indienen.

Stap 5: start bouwwerkzaamheden

Minimaal 2 dagen voor de start van de bouwactiviteiten geef je via het Digitale Omgevingsloket de startdatum van de bouw door.

Stap 6: controle door kwaliteitsborger

Tijdens de bouw controleert de kwaliteitsborger de kwaliteit van het bouwwerk en of aan de inhoud van het borgingsplan wordt voldaan.

Stap 7: controle door gemeente

De gemeente kan tijdens de bouw controles uitvoeren en waar nodig handhaven.

Stap 8: gereedmelding

Minimaal 2 weken voor je het gebouw gaat gebruiken lever je via het Digitale Omgevingsloket de gereedmelding en de verklaring van de kwaliteitsborger in. Hiermee geef je aan dat de bouwwerkzaamheden zijn afgerond en het gebouw klaar is om te gebruiken. 

Stap 9: gebouw gebruiken

Binnen 2 weken hoor je of de gemeente akkoord is met de gereedmelding en verklaring van de kwaliteitsborger. Bij akkoord mag je het bouwwerk in gebruik nemen.

Contact

Met vragen over de Wkb kun je contact opnemen met vergunningenloket@amersfoort.nl of bellen met 14033