Velden 1F (gedeeltelijk) en Westelijk park (fase 1)

2.2.1 Algemeen

Voor de locatie is een divers programma beoogd. Naast de reeds bestemde woningen voegt dit bestemmingsplan het volgende toe:

• Uitbreidingen van het woongebied waarbinnen 15 à 20 woningen gerealiseerd worden. Het totaal aantal woningen neemt niet toe;
• Park;
• Bedrijventerrein.

Navolgend wordt ingegaan op de diverse plandelen.

Overzicht plandelen (Bron: PDOK Viewer).

2.2.2 Woningbouw

Er is een grote vraag naar woningen in de regio Amersfoort. Zo blijkt onder meer uit de provinciale woningmarktmonitor dat het aantal huishoudens in de regio Amersfoort van 128.030 in 2017 toeneemt naar 150.880 huishoudens in 2040. Voor de gemeente Amersfoort wordt binnen de regio de grootste groei geprognosticeerd. In 2040 kent Amersfoort dan ruim 82.000 huishoudens. Dit betekent dat er in de gemeente Amersfoort in 2040 ruim 15.000 extra huishoudens wonen ten opzichte van het jaar 2017. Op regionale schaal gaat het om bijna 23.000 nieuwe huishoudens in 2040.

Voor het plangebied is een stedenbouwkundig plan ontwikkeld met een proefverkaveling waarin een gedifferentieerd aanbod aan woningen is opgenomen. In deze proefverkaveling zijn 287 wooneenheden opgenomen, bestaande uit 219 grondgebonden woningen, 18 vrije kavels en 50 appartementen1. De grondgebonden woningen bestaan met name uit betaalbare rijwoningen (voor starters, gezinnen en/of senioren) en enkele vrijstaande woningen. Het plan creëert een goede overgang naar het buitengebied en sluit goed aan op de naastgelegen bebouwing. De ontwikkeling vindt grotendeels plaats op gronden die reeds zijn voorzien van de bestemming 'Wonen - 5'. Met dit bestemmingpslan wordt het gebied waar woningen zijn toegestaan iets uitgebreid in de 'oksel' en noordzijde van het plangebied. Deze locatie beschikt momenteel nog over een agrarische en verkeersbestemming. Met deze uitbreiding van de woonbestemming, en niet het maximaal toegestane aantal woningen, kan een betere aansluiting met Laak gerealiseerd worden.

Dit bestemmingsplan zal, conform het geldende bestemmingsplan, maximaal 326 woningen mogelijk maken.

De proefverkaving geeft een mogelijke invulling van het gebied weer. Bij de definitieve uitwerking van het gebied kan de verkaveling en het aantal woningen wijzigen. Het aantal woningen kan daarbij niet meer worden dan het toegestane aantal van 326 woningen.

Stedenbouwkundige plan (Bron: Ontwerpbureau voor stedenbouw en landschapsarchitectuur West 8).

Visie

Voor Velden 1F is door Ontwerpbureau voor stedenbouw en landschapsarchitectuur West 8 een stedenbouwkundig plan opgesteld. Naast woningbouw wordt met dit plan een park mogelijk gemaakt, aan de westzijde van het plangebied (zie voorgaande afbeelding). De locatie is voor de andere buurten van Vathorst de verbinding met het groen van het park en het omliggende landschap. Velden 1F is de poort naar het park. Het groen van het park is voelbaar vanaf de Bergenboulevard. De bestaande houtwal (zie voorgaande afbeelding) doorkruist het deelplan en dient behouden te blijven. Voetpaden doorkruisen de houtwal op enkele plaatsen waardoor alle woningen van Velden 1F, zowel aan de boulevardzijde als aan de parkzijde, verbonden zijn met het park. De centrale entreelaan is een breed uitlopende laan met aan de parkzijde een poort voor voetgangers en fietsers naar het park. Deze laan brengt het park en het landschap de wijk in.

Het groene karakter van de buurt ontstaat door een integratie van het omliggende landschap met het plandeel. De woningen hebben diepe voortuinen. De voortuinen geven een groen karakter aan de straat. De straatprofielen zijn zo opgezet dat straatbomen goed kunnen groeien. Het parkeren in de openbare ruimte is beperkt tot enkelzijdig langsparkeren. Een deel van het privé-parkeren wordt opgelost binnen de bouwblokken. De openbare ruimte is voor een groot deel bedoeld voor het parkeren van bezoekers. Daar waar privé achter- en zijtuinen de openbare ruimte raken, zijn deze voorzien van gemetselde tuinmuren, eventueel gecombineerd met hek en haag. Energievoorzieningen zoals zonnepanelen zijn netjes geïntegreerd.

Beeldkwaliteit

De bebouwing is het visitekaartje van het plan. De paden in het park verbinden Velden 1F met Laak 2B en het noordelijk gelegen landschap. De bebouwing is gedifferentieerd in een iets grotere bebouwingskorrel met een architectonische eenheid. Er ontstaat een gevarieerd beeld met een zekere herhaling. Het gedifferentieerde beeld wordt ondersteund door sprongen in goot- en daklijn en erkers. De toon van de bebouwing is warm en van aardkleurig metselwerk. De voortuinen zijn voorzien van hagen en ontworpen hekwerken.

Een groene zone creëert een goede overgang tussen de bebouwing en het park (Bron: Ontwerpbureau voor stedenbouw en landschapsarchitectuur West 8).

2.2.3 Park

Aan de westzijde van de beoogde woningbouw, tussen de woningbouwlocatie en de locatie van de stortlocatie Lindeboom, is een park beoogd. Het park, direct grenzend aan Vathorst, vormt een goede recreatieve voorziening voor de bewoners van de woonwijk. Het park wordt ruim opgezet en voorzien van wandelpaden, grasveldjes en beplanting. Het park wordt doorgezet ten noorden van plangebied. Hierdoor ontstaat een lange parkzone. Het park wordt goed verankerd met de beoogde en de bestaande bebouwing in Vathorst, als ook met het landelijk gebied ten noorden van Vathorst, én het centrum van Amersfoort.

Een impressie van het te realiseren park (Bron: Ontwerpbureau voor stedenbouw en landschapsarchitectuur West 8).

2.2.4 Uitbreiding van het bedrijventerrein

Het laatste deel betreft een relatief beperkte uitbreiding van bedrijventerrein Lindeboom dat ten zuiden van het plangebied ligt. De uitbreiding beslaat en oppervlakte van ongeveer 13.000 m2 (1,3 ha) grondoppervlak. Wat betreft het type bedrijven wordt aangesloten op het bedrijventerrein Lindeboom. Op het bedrijventerrein Lindeboom zijn bedrijven tot en met milieucategorie 3.2, zoals vermeld in de VNG-publicatie 'Bedrijven en Milieuzonering (2009)' toegestaan. In dit bestemmingsplan zijn voor de uibreiding van het bedrijventerrein bedrijven tot en met milieucategorie 3.1, zoals vermeld in de VNG-publicatie 'Bedrijven en Milieuzonering (2009)' toegestaan omdat het terrein dichterbij de nog te realiseren woningen komt te liggen.

Beoogde uitbreiding bedrijventerrein (Bron: Ontwerpbureau voor stedenbouw en landschapsarchitectuur West 8).

3.1.1 De Nationale Omgevingsvisie (NOVI) en Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro)

De Nationale Omgevingsvisie (NOVI) bepaalt welke kaderstellende uitspraken van het kabinet bedoeld zijn om beperkingen te stellen aan de ruimtelijke besluitvormingsmogelijkheden op lokaal niveau. Het Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro) legt in juridische zin de nationale belangen vast als Rijksvaarwegen, Defensie, Ecologische Hoofdstructuur (thans: Natuurnetwerk Nederland), Erfgoederen van uitzonderlijke universele waarde, Hoofdwegen en hoofdspoorwegen, Elektriciteitsvoorziening, Buisleidingen van nationaal belang voor vervoer van gevaarlijke stoffen en Primaire waterkeringen.

Slechts daar waar een directe doorwerking niet mogelijk is, bij de Ecologische Hoofdstructuur (thans: Natuurnetwerk Nederland) en bij de Erfgoederen van uitzonderlijke universele waarde, is gekozen voor indirecte doorwerking via provinciaal medebewind. Ten aanzien van de begrenzing van de EHS (thans: NNN) is bepaald dat niet het rijk, maar de provincies die grenzen (nader) bepalen.

Door de nationale belangen vooraf in bestemmingsplannen te borgen, wordt met het Barro bijgedragen aan versnelling van de besluitvorming bij ruimtelijke ontwikkelingen en vermindering van de bestuurlijke drukte.

Toetsing

Het plan raakt geen van de nationale belangen en is niet in strijd met het gestelde in de NOVI en het Barro.

3.1.2 Ladder voor duurzame verstedelijking

Vanuit het rijk wordt een zorgvuldig gebruik van de schaarse ruimte bevorderd. Hiervoor is de ladder voor duurzame verstedelijking geïntroduceerd en als procesvereiste opgenomen in artikel 3.1.6 lid 2 van het Besluit ruimtelijke ordening (Bro). Het doel dat hiermee wordt beoogd is het stimuleren van zuinig en zorgvuldig ruimtegebruik en het bewerkstelligen van een goede ruimtelijke ordening. Onder meer door een optimale benutting van de ruimte in stedelijke gebieden, het bevorderen van vraaggerichte programmering en het voorkomen van overprogrammering. Met de ladder wordt een zorgvuldige afweging en transparante besluitvorming bij alle ruimtelijke besluiten nagestreefd. Een nieuwe stedelijke ontwikkeling moet daarom altijd worden afgewogen en gemotiveerd. Daarbij moet een beschrijving worden gegeven van de behoefte aan de betreffende ontwikkeling. Als de ontwikkeling buiten bestaand stedelijk gebied mogelijk wordt gemaakt, moet worden gemotiveerd waarom de ontwikkeling niet binnen bestaand stedelijk gebied wordt voorzien.

Toetsing

Wat onder stedelijke ontwikkeling wordt verstaan is in het Bro opgenomen. Een stedelijke ontwikkeling is volgens het besluit 'een ruimtelijke ontwikkeling van een bedrijventerrein of zeehaventerrein, of van kantoren, detailhandel, woningbouwlocaties of andere stedelijke voorzieningen'. Uit jurisprudentie blijkt dat een woningbouwplan die voorziet in de realisatie van meer dan 11 woningen binnen een kern moet worden aangemerkt als woningbouwlocatie of een andere stedelijke ontwikkeling als bedoeld in artikel 1.1.1, eerste lid, aanhef en onder i, van het Bro. Ook een bedrijfsfunctie met een oppervlakte van meer dan 500 m2 kan worden beschouwd als een stedelijke ontwikkeling.

Voorliggend project voorziet in de ontwikkeling van maximaal 326 woningen en een uitbreiding van een bedrijventerrein met circa 13.000 m2 grondoppervlak. Voor het overgrote deel van het plangebied geldt al een woonbestemming. De uitbreiding van de woonbestemming maakt niet meer woningen mogelijk dan het geldende bestemmingsplan en en wordt daarom niet gezien als stedelijke ontwikkeling. Er hoeft daarom voor deze woningen geen toets aan de Ladder voor duurzame verstedelijking doorlopen te worden.

De ontwikkeling van het bedrijventerrein voorziet in meer dan 500 m2 aan een nieuwe stedelijke functie. Hiervoor dient wel een toets aan de Ladder voor duurzame verstedelijking te worden doorlopen. In de, als bijlage 1, bijgevoegde rapportage wordt geconcludeerd dat de Ladder voor duurzame verstedelijking positief is doorlopen. De ontwikkeling van het bedrijventerrein voorziet zowel in een kwantitatieve als kwalitatieve behoefte. De ontwikkeling voorziet in een behoefte waarvoor in het bestaand stedelijk gebied geen ruimte beschikbaar is. De buiten bestaand stedelijk gebied gelegen ontwikkeling is daarmee gerechtvaardigd. Dit tezamen maakt dat de ontwikkeling voldoet aan de voorwaarden van artikel 3.1.6 lid 2 Bro (zorgvuldig ruimtegebruik).

3.1.3 Conclusie

Voorliggend plan is niet in strijd met het rijksbeleid.

3.2.1 Omgevingsvisie en interim Omgevingsverordening provincie Utrecht

Op 10 maart 2021 is de Omgevingsvisie provincie Utrecht vastgesteld door de Provinciale Staten van Utrecht. In de Omgevingsvisie worden de integrale lange termijn ambities en beleidsdoelen voor de fysieke leefomgeving van de provincie Utrecht vastgelegd. Dat is inclusief sociale aspecten die fysiek neerslaan, zoals toegankelijkheid en inclusiviteit. De Omgevingsvisie is een instrument uit de Omgevingswet die volgens planning per 1 januari 2022 in werking treedt. De Omgevingsvisie is een samenvoeging van onder andere de ruimtelijke structuurvisie, mobiliteitsvisie, natuurvisie en het bodem-, water- en milieuplan. Zolang de Omgevingswet niet in werking is getreden, heeft de Omgevingsvisie werking onder de bij deze plannen en visies behorende wetten. De Omgevingsvisie vormt een samenhangend pakket met de instrumenten Programma's en Omgevingsverordening. In de Omgevingsvisie beziet de provincie groen, water, energie, bebouwing, infrastructuur, cultuurhistorie en landelijk gebied in onderlinge samenhang. Hiermee wordt ruimte geboden voor duurzaam gebruik en ontwikkeling, voor sociale samenhang en voor behoud of verbetering van kwaliteit in de Utrechtse leefomgeving. De Omgevingsvisie gaat uit van een adaptieve aanpak; het is een groeidocument. Zo kan flexibel worden ingespeeld op nieuwe ontwikkelingen en inzichten.

De interim Omgevingsverordening zorgt voor doorwerking van het beleid en is bindend voor de gemeenten. De interim omgevingsverordening bevat instructieregels over taken en bevoegdheden van gemeenten en waterschappen. Daarnaast bevat de interim omgevingsverordening direct werkende regels. Dit zijn regels die rechtstreeks gelden voor bedrijven, burgers en andere initiatiefnemers bij het uitvoeren van een activiteit.

Toetsing

Stedelijk gebeid

Op de kaart 'Wonen en Werken' is de locatie voor de woningen grotendeels aangeduid als 'Stedelijk gebied'. Hier zijn stedelijke functies voorzien. Enkel een klein deel aan de noodzijde van de geprojecteerde woningen valt buiten het stedelijk gebied. Ter plaatse van deze hoek wordt echter een aansluiting gemaakt op de aldaar geplande woningbouw. Daarmee wordt geacht dat het plan de beoogde stedenbouwkundige opzet van Vathorst en diens uitbreidingen respecteert en geen afbreuk doet aan de kwaliteiten van het landelijk gebied.

De woningbouw zal aansluiten op naastgelegen plandelen in Vathorst. Door het opstellen van een stedenbouwkundig plan, zoals opgesteld door Ontwerpbureau voor stedenbouw en landschapsarchitectuur West 8, wordt de bijgedragen aan een goede kwaliteit van de nieuwe kernrandzone (zie paragraaf 2.2) gewaarborgd. Zo wordt er een park gerealiseerd waardoor een groene zone wordt gecreëerd richting het open gebied.

Kernrandzone landelijk gebied

Het beoogde bedrijventerrein en het park liggen binnen de kernrandzone, van de kaart 'landelijk gebied' van de Interum Omgevingsvisie. De kernrandzone is het gedeelte van het landelijk gebied dat direct aansluit aan het stedelijk gebied. De kernrandzone, het gebied grenzend aan stad of dorp, heeft vaak een multifunctioneel karakter. Naast landbouw bevinden zich hier stedelijke functies, zoals verspreid liggende woningen, sportvelden, recreatieve voorzieningen, volkstuinen, begraafplaatsen en rioolwaterzuivering. Deze zone is van grote waarde voor de leefbaarheid van de kern als uitloopgebied en door de hier aanwezige stedelijke functies. De kwaliteiten en mogelijkheden van de kernrandzones vragen om specifiek gemeentelijk beleid gericht op het behouden en versterken van de ruimtelijke kwaliteit. Als dit nodig is voor de realisatie van ruimtelijke kwaliteitsversterking kan met dit beleid ook nieuwe verstedelijking mogelijk worden gemaakt. De aard en omvang van deze verstedelijking dient in redelijke verhouding te staan tot deze gewenste kwaliteitsversterking. En de aard en omvang van de gehele ontwikkeling dient in redelijke verhouding te staan tot de kern waaromheen de betreffende kernrandzone gelegen is.

De bouw van extra functies in deze zone vraagt dan ook om een integrale visie op bebouwing en het landschap. Een belangrijk onderdeel bij de herinrichting van het plangebied is dat het plan moet bijdragen aan de landschappelijke kernwaarden. Voor het plangebied is een visie voor het Westelijk park en een stedenbouwkundig plan voor de woningbouw opgesteld. Zoals in hoofdstuk 2 besproken, vindt er een versterking en verbetering plaats van de ruimtelijke en landschappelijke kenmerken in het plangebied. De stedelijke ontwikkeling, in de vorm van bedrijvigheid, in deze kernrandzone wordt omringd door bomen en groen in het aan te leggen Westelijk park. Op deze manier zal het bedrijventerrein op een prettige wijze opgaan in haar omgeving. De borging van het groen vindt met dit bestemmingsplan plaats, door voor het Westelijk park de bestemming 'Groen' op te nemen.

In hoofdstuk 4 Onderzoek en uitvoerbaarheidsaspecten is onderbouwd dat de bedrijvigheid geen belemmering vormt voor de omliggende functies.

Het plan voldoet daarmee aan de voorwaarden voor ontwikkelingen voor de 'Kernrandzone' zoals aangegeven in de iinterim Omgevingsverordening:

• a. de verstedelijking gaat gepaard met versterking van de ruimtelijke kwaliteit die in een redelijke verhouding staat tot de aard en de omvang van de verstedelijking, tenzij de verstedelijking betrekking heeft op kernrandactiviteiten, en;
• b. de verstedelijking is ruimtelijk en landschappelijk goed inpasbaar en wordt in aansluiting op stedelijk gebied gerealiseerd, of in samenhang met overige verstedelijkte structuur, en;
• c. tijdige en duurzame realisatie van de verhoging van de ruimtelijke kwaliteit is geborgd, en;
• d. omliggende functies worden niet onevenredig geschaad.

Overstroombaar gebied

Het plangebied is grotendeels aangewezen als 'overstroombaar gebied'. De Omgevingsverordening bepaalt het volgende: Een ruimtelijk besluit voor gronden die zijn aangewezen als 'overstroombaar gebied' bevat bestemmingen en regels die rekening houden met overstromingsrisico's. Binnendijks is dit van toepassing op kwetsbare en vitale objecten en woonwijken en bedrijventerreinen. Buitendijks is dit ook van toepassing op individuele woningen en bedrijven. De toelichting op een ruimtelijk besluit voor gronden die zijn aangewezen als 'overstroombaar gebied' bevat een beschrijving van het door de gemeente te voeren beleid ter zake en de wijze waarop met het overstromingsrisico is omgegaan.

De gemeente Amersfoort heeft geen beleid hoe er met het overstromingsrisico omgegaan moet worden. In de waterparagraaf, opgenomen in paragraaf 4.8, is nader ingegaan op de manier waarop in dit plan rekening is gehouden met de waterbelangen. Hieruit volgt dat het risico op overstroming binnen Velden 1F klein is (eens in de 1000 jaar) en dat de maximale waterdieptes in dat geval kleiner zijn dat op de risicokaart wordt aangegeven, omdat het plangebied wordt opgehoogd.

3.2.2 Conclusie

De uitbreiding van de bedrijfsbestemming en een klein deel van de woonbestemming ligt buiten het Stedelijk gebied maar binnen de kernrandzone. De bouw van extra functies in deze zone vraagt om een integrale visie op bebouwing en het landschap. In de visie op het Westelijk park en het stedenbouwkundig plan Velden 1F wordt ingegaan op de bebouwing en de aansluiting op het landschap. Voor de woningen geldt dat het kleine deel dat buiten het stedelijk gebied wordt benut ter aansluiting op de noordelijk geprojecteerde woonwijk. Hiermee wordt voldaan aan het provinciaal beleid. Het bestemmingsplan voldoet hiermee aan het provinciale beleid.

3.2.3 Provinciaal Programma wonen en werken

Als verdere uitwerking op de ambities uit de provinciale omgevingsvisie en -verordening, gesprekken met gemeenten en regio's en de kwantitatieve en kwalitatieve bandbreedtes heeft de provincie Utrecht het Provinciaal Programma wonen en werken vastgesteld.

Toetsing

In het programma wordt een beeld gegeven van onder andere het programma werken. In het programma is een overzicht opgenomen van de kwantitatieve behoefte aan bedrijventerreinen. Daaruit volgt dat er in de regio Amersfoort een behoefte is aan 84 hectare aan bedrijventerrein.

Bandbreedte bedrijfsterreinen (bron: Provincie Utrecht, Kader voor regionale programmering)

Binnen de regio Amersfoort is naast het bestaande harde aanbod van 28 hectare nog ruimte voor 7 tot 22 hectare nieuw bedrijventerrein om in de behoefte te kunnen voorzien. In het provinciale programma wordt voorzien in 10,7 hectare nieuw bedrijventerrein binnen de regio. Voorliggend plan maakt daar onderdeel van uit en is in het programma meegenomen als de uitleglocatie Vathorst Smink. Zodoende is reeds voorgesorteerd op de komst van voorliggend bedrijventerrein. In de toets aan de Ladder voor duurzame verstedelijking wordt hier verder op ingegaan.

Bandbreedte bedrijfsterreinen (bron: Provincie Utrecht, Kader voor regionale programmering)

Programma bedrijventerrein Regio Amersfoort (Bron: Provincie Utrecht, Provinciaal Programma Wonen en werken 2021, 5 oktober 2021)

3.3.1 Structuurvisie Amersfoort 2030

De gemeenteraad van Amersfoort heeft de Structuurvisie Amersfoort 2030 op 9 juli 2013 vastgesteld. In de Structuurvisie geeft Amersfoort onder meer aan, haar vitaliteit te willen vergroten door de kenniseconomie te versterken en het woonklimaat nog aantrekkelijker te maken. Aangename woonwijken blijven onverminderd aantrekkelijk voor jong en oud, gezin en alleenstaand. Wijken worden aantrekkelijker door werken en voorzieningen waar dat kan meer te mengen. Wijken bieden uiteraard ook rustig en veilig woongenot waar dat hoort. De openbare ruimte biedt mensen de mogelijkheden om elkaar te ontmoeten. Vanuit de wijken zijn optimale verbindingen met het groen in de stad en het landschap buiten de stad van groot belang. Werklocaties zijn voor Amersfoort vitaal en multifunctioneel. De bereikbaarheid daarvan verbeteren we door optimalisering van de infrastructuur. Zo ontstaat een nieuw en duurzaam evenwicht tussen economische dynamiek, de kwaliteit van de leefomgeving en de bereikbaarheid. Er zijn negen Amersfoortse principes die voor bepaalde plekken in meer of mindere mate van toepassing zijn. Die principes hebben te maken met leefklimaat, bereikbaarheid en economie.

Leefklimaat:

• 1. Levendigheid.
• 2. Gevarieerd woningaanbod.
• 3. Goed verbonden.

Bereikbaarheid:

• 4. Ruimte voor de fiets.
• 5. Knooppunten.
• 6. Aangenaam verplaatsen.

Economie:

• 7. Kenniseconomie.
• 8. Functiemenging.
• 9. Innovatie.

Toetsing

Voor Velden 1F geldt dat de structuurvisie aangeeft dat het een uitleggebied is. In de structuurvisie wordt aangegeven dat voor de ontwikkeling van Vathorst en Vathorst-West een verkenning over de verdere ontwikkeling en exploitatie van deze gebieden plaatsvindt. In deze verkenning wordt voorgesteld om voor de uitleggebieden een integrale visie te ontwikkelen. Bij deze verkenning zijn de principes van verdunning en vergroening belangrijke uitgangspunten. Aangegeven wordt dat dit in lijn is met de in de structuurvisie voorgestelde ontwikkeling. Zoals reeds in paragraaf 2.2 is aangetoond, wordt aangesloten bij onder meer de principes van verdunning en vergroening. Het plangebied wordt omringd door bomen en groen. Op deze manier zal de wijk op een prettige wijze opgaan in haar omgeving en blijft de groene scheiding tussen plangebied en omringende woningen behouden. Door het realiseren van een park krijgt het gebied een ruime opzet (verdunning).

Visiekaart Amersfoort 2030 met daarop het plangebied weergegeven (paarse stip) (Bron: gemeente Amersfoort).

3.3.2 Woonvisie 2011-2020

In de koers voor de Structuurvisie Amersfoort 2030 is als ambitie vastgesteld dat Amersfoort zich verder ontwikkelt tot een duurzame, vitale stad met een centrumfunctie voor de regio. De kracht van Amersfoort zit in de goede mix van stedelijkheid en groene leefbare wijken, met een waardevol historisch centrum in een groene omgeving. De vraag naar wonen in Amersfoort is en blijft groot. Voldoende nieuwbouw is belangrijk om de doorstroming op gang te houden zodat er in alle segmenten van de markt woningen beschikbaar komen. Amersfoort is een aantrekkelijke en gewilde stad voor gezinnen en gezinsvormers gebleken en zal dat blijven. Het woningbouwprogramma van Vathorst sluit aan op deze vraag. Dit draagt bij aan de sterke sociaaleconomische positie van de stad. Daarnaast wil de gemeente inspelen op de positie van Amersfoort als jonge en levendige stad met een centrumfunctie voor de regio. Er is naast het groenstedelijke wonen ook behoefte aan centrum-stedelijk wonen. Dat vraagt om een stedelijke invulling van de nieuwbouwlocaties rond de binnenstad. Voor studenten, starters en voor een deel van de vitale ouderen is dit een gewenst woonmilieu. De centrum-stedelijke compacte invulling van locaties rondom de binnenstad sluit aan bij de duurzaamheidsambitie die uitgaat van intensief ruimtegebruik. Voor een duurzame stad is het daarnaast nodig dat nieuwbouwwoningen voldoende kwaliteit en toekomstwaarde hebben. Vooruitlopend op de komende vergrijzing is levensloopgeschikt bouwen het uitgangspunt. Ook in de bestaande voorraad zijn investeringen nodig om de kwaliteit, aanpasbaarheid, energiezuinigheid en mogelijkheden voor duurzame energieopwekking te verbeteren.

De woonvisie beschrijft dat er meer gebouwd moet worden dan alleen voor de eigen behoefte, aangezien er een groot aantal huishoudens van buiten Amersfoort is dat op zoek is naar een woning in Amersfoort. Als dat niet gebeurt, zullen er verdringingseffecten optreden waarbij woningzoekenden uit Amersfoort moeten uitwijken naar bijvoorbeeld Almere. In de afgelopen 10 jaar zijn gemiddeld ruim 1.000 woningen per jaar gebouwd. Voor de komende jaren wordt gestreefd naar een gemiddelde netto toevoeging van 900 woningen per jaar. Dat streefprogramma ligt daarmee tussen de eigen vraag en de totale vraag.

Woningbouwafspraken gemeente Amersfoort (Bron: Gemeente Amersfoort).

Toetsing

Amersfoort is een aantrekkelijke en gewilde stad voor gezinnen en gezinsvormers gebleken en zal dat blijven. Het woningbouwprogramma van Vathorst dient aan te sluiten op deze vraag. Voor Vathorst geldt dat bijgedragen moet worden aan het groenstedelijk wonen. De gemeente blijft inzetten op kwaliteitseisen voor nieuwbouw, grote groen- en speelvoorzieningen op loopafstand in de buurt, voldoende parkeergelegenheid, de aanwezigheid van voorzieningen en een goede bereikbaarheid. Aangezien het woningbouwprogramma in Amersfoort een overaanbod heeft aan appartementen wordt in Vathorst met name ingezet op grondgebonden woningen.

De meest recente proefverkaveling voorziet in de realisatie van ongeveer 290 wooneenheden, bestaande uit ongeveer 220 grondgebonden woningen, 20 vrije kavels en 50 appartementen. De grondgebonden woningen bestaan uit rijwoningen, twee-onder-één-kapwoningen en enkele vrijstaande woningen. Het wordt daarmee een divers woningbouwprogramma. Daarnaast wordt bijgedragen aan het principe van groenstedelijk wonen. Er wordt een goed bereikbare woonbuurt gerealiseerd met veel aandacht voor groen, onder andere in de vorm van een park. Daarmee kan gesteld worden dat de ontwikkeling van het plangebied past binnen de doelstellingen van de gemeentelijke woonvisie.

De proefverkaving geeft een invulling zoals die nu voorzien wordt voor het gebied. Bij de definitieve uitwerking van het gebied kan de verkaveling en het aantal woningen enigszins wijzigen. Het aantal woningen kan daarbij niet meer worden dan het toegestane aantal van 326 woningen.

3.3.3 Groenvisie

In 2004 heeft de gemeenteraad het programma Amersfoort Groene Stad vastgesteld. Een visie op de groene en blauwe structuren van de stad in combinatie met een uitvoeringsprogramma voor projecten voor de periode 2004-2015. Met het einde van het uitvoeringsprogramma hebben betrokken inwoners, vertegenwoordigers van de G1000-werkgroep 'Keigroen Samendoen!', Klankbordgroep Groenbeleid, SGLA, raadsleden en college samen het initiatief genomen om tot een integrale groenvisie te komen in coproductie met de stad. Dit heeft in 2016 geleid tot de nu geldende Groenvisie, die in 2016 door de gemeenteraad is vastgesteld. In de visie wordt het belang van een groene stad benadrukt. Een groene stad voor recreatie, stadslandbouw, klimaatbestendigheid en biodiversiteit. Een groene stad die samen met bewoners wordt vormgegeven en beheerd. In de Groenvisie worden aan de hand van een aantal thema's doelen geformuleerd. Bij al deze thema's uit de Groenvisie zijn dilemma's te noemen. Vaak zijn er tegenstrijdige belangen en wensen, kwaliteit versus kwantiteit, schaarse ruimte en middelen. Daarom is de Groenvisie verder uitgewerkt in de Bomenleidraad en een Groenstructuurkaart.

Toetsing

Uitsnede Groenstructuurkaart (Bron: gemeente Amersfoort).

In voorgaande afbeelding is een uitsnede van de Groenstructuurkaart van de gemeente Amersfoort opgenomen. Te zien is dat door het plangebied een gewenste recreatieve groene verbinding loopt. Door de realisatie van een lange parkzone ten westen van de beoogde woningbouw wordt met dit plan voorzien in een recreatieve groene verbinding tussen het landelijk gebied ten noorden van Vathorst én het centrum van Amersfoort.

Conclusie

Voorliggend plan is niet in strijd met het gemeentelijk beleid.

4.2.1 Algemeen

Indien door middel van een project nieuwe, gevoelige functies mogelijk worden gemaakt, moet worden aangetoond dat een goed leefmilieu mogelijk kan worden gemaakt. Hierbij moet rekening worden gehouden met omliggende functies met een milieuzone. Anderzijds mogen omliggende bedrijven niet in hun ontwikkelingsmogelijkheden worden aangetast door de realisatie van een nieuwe gevoelige functie.

Wat betreft de aanbevolen richtafstanden tussen bedrijvigheid en gevoelige functies is de VNG publicatie 'Bedrijven en Milieuzonering'3 als leidraad voor milieuzonering gebruikt. In de VNG-publicatie zijn richtafstanden voor diverse omgevings- en gebiedstypen opgenomen. Het gaat onder andere om de volgende omgevings- en gebiedstypen: 'rustige woonwijk', 'rustig buitengebied' en 'gemengd gebied'. In een rustige woonwijk en een rustig buitengebied komen vrijwel geen andere functies dan de woonfunctie voor. Gemengde gebieden betreffen gebieden die langs hoofdinfrastructuur liggen en/of gebieden met matige tot sterke functiemenging. In een dergelijk gebied komen direct naast woningen andere functies voor, zoals winkels, maatschappelijke voorzieningen, horeca en kleine bedrijven. Ook lintbebouwing in het buitengebied met overwegend agrarische en andere bedrijvigheid kan als gemengd gebied worden beschouwd. Voor gemengde gebieden kunnen de richtafstanden met één stap worden verminderd. De afstand wordt gemeten vanaf het op de verbeelding aangeduide deel voor de bedrijfsmatige activiteit tot aan de gevel van nieuwe of bestaande gevoelige functies gelegen buiten het betreffende perceel.

4.2.2 Toetsing

Bedrijventerrein

Op het bedrijventerrein is bedrijvigheid beoogd tot en met milieucategorie 3.1, zoals vermeld in de VNG publicatie 'Bedrijven en Milieuzonering'. Ook voorziet dit plan in de realisatie van hindergevoelige functies nabij hinderveroorzakende functies en voorziet dit plan in de verlegging van een deel van de hindercontour van het stortlocatie (in westelijke richting). Ten behoeve van dit plan is derhalve een quick scan bedrijven en milieuzonering opgesteld voor de uitbreiding van het bedrijventerrein en de realisatie van de woningen. De quick scan is als bijlage 2 bij deze toelichting opgenomen. Om inzichtelijk te krijgen of een goed woon- en leefklimaat kan worden gewaarborgd ter plaatse van de voorziene woningen en de verplaatsing van de geurcontour op een verantwoorde wijze plaats te laten vinden is een onderzoek uitgevoerd naar de waarneembaarheidscontouren van de afvalverwerker door Buro Blauw. Dit onderzoek is opgenomen als bijlage 3 bij deze toelichting.

Navolgend worden de conclusies van de onderzoeken weergegeven.

Hinder als gevolg van onderhavige ontwikkeling

Nabij het te ontwikkelen bedrijventerrein bevinden zich enkele hindergevoelige functies. Het betreft een woning aan de Calveenseweg 9 en de beoogde woningbouw die met dit plan mogelijk wordt gemaakt. De kortste afstand tussen de beoogde bedrijfspercelen en de gevels van de woning aan de Calveenseweg 9 en de beoogde woningen bedraagt 55 meter. Daarmee wordt voldaan aan de aanbevolen richtafstanden zoals vermeld in de VNG-publicatie (50 meter voor gevaar en 30 meter voor de overige aspecten). Derhalve pleegt de beoogde plaatsing van het industrieterrein met een maximale categorie 3.1 geen inbreuk op een goed woon- en leefklimaat ter plaatse van de hindergevoelige functies.

Hinder van bestaande bedrijvigheid op de ontwikkeling

Ten westen van het plangebied ligt het afvalverwerkingsbedrijf. Met voorliggend plan wordt de hindercontour van een stortlocatie van een afvalverwerkingsbedrijf in westelijke richting verplaatst. Een afvalverwerkingsbedrijf betreft een hinderveroorzakende functie. De activiteiten van het desbetreffende afvalverwerkingsbedrijf zijn te verdelen in de vuilstort, voorzieningen (waar activiteiten zoals compostering en grondreiniging plaatsvinden) en opslag (van afdekgrond ten behoeve van de vuilstort). Uitgegaan kan worden van een gemengd gebied, het gebied aan de rand van Vathorst ligt waar een diversiteit aan functies aanwezig is (zoals een bedrijventerrein, de rijksweg A1, sportverenigingen et cetera).

Ten aanzien van de activiteiten opslag (stof) en voorzieningen (geluid) geldt dat deze volgens het ter plaatse vigerende bestemmingsplan alleen zijn toegestaan op gronden met de betreffende functieaanduidingen. De gronden waarop voorzieningen zijn toegestaan bevinden zich ten opzichte van het plangebied achter de vuilstort. Er wordt ruim voldaan aan de richtafstanden uit de VNG publicatie (gemeten vanaf de bron van de hinderveroorzakende functies tot aan de dichtstbijzijnde gevels van hindergevoelige functies). Op de grens van het bestemmingsvlak van het afvalverwerkingsbedrijf (richting de beoogde woningen) zijn planologisch enkel opslagactiviteiten toegestaan. Ook ten aanzien van deze activiteit wordt voldaan aan de geldende richtafstanden uit de VNG-publicatie. Zie daartoe de quick scan bedrijven en milieuzonering die als bijlage 2 bij deze toelichting is opgenomen. De voorzieningen en opslag van het afvalverwerkingsbedrijf staan derhalve niet in de weg aan de beoogde ontwikkeling. Er is voldoende afstand tussen de nieuwe woningen en deze activiteiten.

Wat betreft de vuilstort (geur) is in het vigerende planologisch kader een hindercontour van 250 meter opgenomen. De beoogde uitbreiding van het woongebied bevindt zich binnen deze contour. De geurcontour zoals vastgelegd in de vergunning van het afvalverwerkingsbedrijf is echter kleiner. De hierin opgenomen geurnorm voor (aaneengesloten) woonbebouwing bedraagt 6 snuffeleenheden per m3/98-percentiel. De beoogde uitbreiding van het woongebied bevindt zich buiten deze vergunde contour. Dit is een indicatie dat de nieuwe ontwikkeling het afvalverwerkingsbedrijf niet in zijn bedrijfsvoering schaadt Om de daadwerkelijke geurinvloed van het afvalverwerkingsbedrijf ter plaatse inzichtelijk te maken is een Geuronderzoek uitgevoerd. Het doel van het onderzoek was vast te stellen of de geuren van het afvalverwerkingsbedrijf waarneembaar kunnen zijn in de uitbreidingslocaties van Vathorst. In totaal zijn 10 pluimmetingen op 5 meetdagen uitgevoerd onder diverse weersomstandigheden. Hieruit volgt dat geuren afkomstig van Renewi niet of sporadisch waargenomen kunnen worden in de uitbreidingslocatie van de woonwijk Vathorst. Het is derhalve niet aannemelijk dat ter plaatse van de nieuwe woningen onaanvaardbare geurhinder zal optreden.

Daar komt bij dat aan de oostzijde van de stortlocatie geen noemenswaardige stortactiviteiten (die de meeste geurhinder veroorzaken) kunnen worden verricht, omdat aan de oostzijde de stortlocatie het maximale toegestane volume op grond van het bestemmingsplan heeft bereikt. Om deze reden heeft het afvalverwerkingsbedrijf ingestemd met een verkleining van de planologische contour met 40 meter. In dit verband moet tevens worden opgemerkt dat hoewel er planologisch gezien nog stortactiviteiten binnen het bestemmingsvlak met de aanduiding "vuilstort" mogelijk zijn, het stortfront met 80 meter is opgeschoven richting het westen. De hindercontour wordt echter maar met 40 meter verkleind. Aan de oostkant van de vuilstort - dus aan de kant van de beoogde woningen - is de vuilstort volgestort en hier mogen en zullen derhalve ook geen stortactiviteiten meer plaatsvinden. Daarnaast zijn de gronden direct ten oosten van de vuilstort en de opslag bestemd als Groen. Hierdoor is reeds verzekerd dat woningbouw op een zekere afstand van de vuilstort zal plaatsvinden. Gelet op het voorgaande vormt de vuilstortactiviteit van het afvalverwerkingsbedrijf vanuit het oogpunt van een goede ruimtelijke ordening geen belemmering voor de realisatie van de beoogde woningen.

In de omgeving van de beoogde woningbouw bevinden zich naast het afvalverwerkingsbedrijf geen overige hinderveroorzakende functies waarvoor het plan belemmerend kan werken.

4.2.3 Conclusie

Het aspect bedrijven en milieuzonering vormt geen belemmering voor de uitvoering van dit bestemmingsplan.

4.8.1 Beleid

Europees beleid - Europese Kaderrichtlijn Water (2003)

De Europese Kaderrichtlijn Water gaat er vanuit dat water geen gewone handelswaar is, maar een erfgoed dat moet worden beschermd en verdedigd. Het hoofddoel van de richtlijn is daarop gebaseerd. De Kaderrichtlijn Water geeft het kader voor de bescherming van landoppervlaktewater, overgangswater, kustwater en grondwater. Dat moet ertoe leiden dat: aquatische ecosystemen en gebieden die rechtstreeks afhankelijk zijn van deze ecosystemen, voor verdere achteruitgang worden behoed; emissies worden verbeterd; duurzaam gebruik van water wordt bevorderd op basis van bescherming van de beschikbare waterbronnen op lange termijn; er wordt gezorgd voor een aanzienlijke vermindering van de verontreiniging van grondwater.

Rijksbeleid - Vierde Nota Waterhuishouding (Ministerie van Verkeer en Waterstaat, 1998)

De Vierde Nota Waterhuishouding geeft het kader voor het waterbeheer voor Nederland, nu en in de toekomst. De hoofddoelstelling is "een veilig en goed bewoonbaar land en het in stand houden / versterken van gezonde en veerkrachtige watersystemen, waarmee een duurzaam gebruik blijft gegarandeerd". Om de veerkracht van de watersystemen te vergroten, dient de waterconservering en buffering te worden bevorderd en de afwenteling van (water-) problemen op naastgelegen gebieden te worden beperkt.

Beleid provincie - Provinciaal beleid - Bodem-, Water- en Milieuplan 2016-2021

Op 7 december 2015 heeft de provincie Utrecht het Bodem-, Water- en Milieuplan 2016-2021 (BWM-plan) vastgesteld. Dit plan legt het beleid op basis van de provinciale wettelijke taken voor bodem, water en milieu vast voor de periode 2016-2021. Het BWM-plan richt zich op vier belangrijke maatschappelijke opgaven: waterveiligheid en wateroverlast, schoon en voldoende oppervlaktewater, ondergrond en leefkwaliteit stedelijk gebied. Vanaf 2016 is al het bodem-, water en milieubeleid in één integraal plan opgenomen. De opgaven vanuit de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) maken onderdeel uit van dit plan.

De provincie heeft in het plan de volgende doelen geformuleerd:

• Wij streven naar een robuust bodem- en watersysteem. Dit houdt in dat onder normale omstandigheden alle functies goed uitgevoerd kunnen worden en dat extreme situaties goed opgevangen kunnen worden.
• Wij streven naar bodem-, water- en milieukwaliteiten die passend zijn voor de functie van een gebied.
• Wij streven naar een duurzaam gebruik van de fysieke leefomgeving, zodat de mogelijkheden die het natuurlijk systeem ons biedt ook in de toekomst gebruikt kunnen worden.
• Wij streven naar een gezonde leefomgeving, die een positieve bijdrage levert aan de economische en maatschappelijke ontwikkelingen in de regio.

Om hierin een focus aan te brengen zijn vier prioriteiten benoemd:

• 1. Waterveiligheid en wateroverlast
• 2. Schoon en voldoende oppervlaktewater
• 3. Ondergrond
• 4. Leefkwaliteit stedelijk gebied

Beleid Waterschap Vallei en Veluwe - Waterbeheerprogramma 2016-2021

Vanaf 1 januari 2016 is het Waterbeheerprogramma van het Waterschap Vallei en Veluwe van kracht. Het is bewust neergezet als een programma en niet meer als een waterbeheerplan. De maatregelen zijn op hoofdlijnen uitgewerkt, het "hoe" volgt bij het jaarlijks vaststellen van de begroting.

De zorg voor de kerntaken "beschermen tegen overstroming", "schoon en voldoende oppervlaktewater" en "zuiveren van afvalwater" blijft voorop staan. Daarbij wil het waterschap wel meer toe naar een integrale benadering van de gezamenlijke opgave. Het waterschap wil haar ambities en doelen steeds sterker bereiken samen met de waterpartners. De ambities zijn:

• We beschermen ons gebied tegen overstromingen.
• We zorgen voor de juiste hoeveelheid water.
• We zorgen voor de goede oppervlaktewaterkwaliteit.
• Schoon en vuil water worden zo veel mogelijk gescheiden.
• We halen de hoogst mogelijke waarde uit water.
• We beheren afvalwaterketen en watersysteem als één geheel samen met onze partners.

Samen met gemeenten wil het waterschap schoon hemelwater en afvalwater zoveel mogelijk aan de bron scheiden. Dit om de negatieve effecten van extreme buien (lagere waterkwaliteit door overstorten) en droogte (lagere waterkwaliteit door geen watertoevoer, hittestress), als gevolg van klimaatverandering, te voorkomen. Hiertoe stelt het waterschap een beleidsplan op en voert dit uit.

Binnen de verantwoordelijkheden van de waterpartners voor grondwaterbeheer wil het waterschap de samenwerking initiëren en als grondwaterloket fungeren. De start betreft het vormen van een gezamenlijk grondwaterkennisteam.

Binnen de jaarcyclus wordt door het waterschap verantwoording afgelegd over de inhoudelijke doelen en resultaten. In de cyclus wordt een moment ingebouwd om op collegiale basis met de waterpartners de programmering voor het komende jaar af te stemmen. Dit is het waterplein.

Beleid gemeente - Gemeentelijk rioleringsplan 2012-2021

Het gemeentelijk rioleringsplan (GRP) beschrijft hoe gemeente Amersfoort invulling geeft aan haar zorgplichten voor openbare riolering. Dit plan begint met een beschrijving van de huidige stand van zaken van de riolering. Vervolgens worden de beleidsrichtingen, doelen en ambities van de gemeente op het gebied van riolering vastgelegd voor de periode 2012 tot en met 2021. Zo schrijft het GRP voor om afvalwaterstromen gescheiden te houden, tenzij dit niet doelmatig is. Daarvoor worden gescheiden rioolstelsels aangelegd. Ook zijn de ontwateringsnormen opgenomen in dit beleidsstuk. Verder is aandacht voor onder andere klimaatverandering, duurzaamheid en doelmatigheid.

4.8.2 De waterparagraaf

In artikel 3.1.1 van het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) is bepaald dat het bestuursorgaan dat belast is met de voorbereiding van een bestemmingsplan daarbij overleg pleegt met onder andere de waterschappen. In artikel 3.1.6 (Bro) is aangegeven dat in de toelichting van een bestemmingsplan is beschreven op welke wijze in het plan rekening is gehouden met de gevolgen voor de waterhuishouding.

In een door Sweco opgestelde waterparagraaf zijn de effecten van de ruimtelijke ontwikkeling per waterthema afgewogen. De waterparagraaf is als bijlage 9 bij deze toelichting opgenomen. In de waterparagraaf wordt geconcludeerd dat met de realisatie van open water in het Westelijk Park over het vastgestelde benodigde oppervlak voor watercompensatie, voldoende ruimte voor waterberging aanwezig is. Op basis van de Risicokaart.nl wordt geconcludeerd dat het risico op overstroming binnen Velden 1F klein is.

Conclusie

Het aspect water vormt geen belemmering voor de uitvoerbaarheid van het plan.

4.10.1 Groene daken en gevels

Het realiseren van groene daken (vegetatiedaken) en gevels wordt sterk aanbevolen. Behalve een waarde voor planten en dieren heeft dit ook een functie voor waterberging waardoor piekbelasting op de riolering wordt verminderd. Bovendien helpen groene daken en gevels hittestress te voorkomen en vangen ze fijnstof, wat een positief effect heeft op de luchtkwaliteit.

Vergroenen van de daken heeft tevens positieve effecten op het micro-klimaat, de isolatiewaarde en levensduur van de onderliggende daken en de waterhuishouding van het gebied.

4.10.2 Klimaat

Klimaatverandering speelt in toenemende mate een rol bij gebiedsontwikkeling en krijgt dan ook betekenis bij het formuleren van kaders en ambities voor een plangebied. De gemeenteraad van Amersfoort heeft haar visie hierop in de Structuurvisie Amersfoort 2030, Groenvisie Amersfoort, de Toekomstagenda Milieu 2014-2020 en het Gemeentelijk Rioleringsplan 2012-2021 beschreven.

Kernbegrippen in het kader van klimaat zijn compensatie en adaptatie. Compensatie is het tegengaan en verminderen van negatieve effecten op het klimaat. Dit kan door energiegebruik te beperken en/of duurzame energiebronnen te gebruiken en door gebruik te maken van materialen uit vernieuwbare bronnen. Amersfoort streeft er naar om als stad energieneutraal te worden. Adaptatie is het aanpassen aan de zich wijzigende omstandigheden zoals extremere weersomstandigheden en een stijgende energieprijs. Voorbeelden hiervan zijn het voorkomen van oververhitting, aandacht voor het realiseren van grotere piekbergingen voor neerslag, meervoudig gebruik van de bodem. In de gebouwde omgeving zijn voor energiegebruik en oververhitting de oriëntatie van de bebouwing en de manier waarop met de bezonning is omgegaan bepalende factoren. Het microklimaat wordt bepaald door de verhouding tussen bebouwd en groen oppervlak en de relatie tussen bebouwde en groene structuren. Een goed groenontwerp helpt oververhitting tegen te gaan en vangt neerslag en luchtverontreiniging op.

In het bestemmingsplangebied kan in de onbebouwde of ongebruikte ruimte groen voor een betere uitstraling en een gezonder verblijfsklimaat zorgen als de volgende maatregelen worden genomen:

• overhoeken en ruimtereserveringen niet bestraten maar groen inrichten;
• erfgrenzen en hekken groen aankleden (bijvoorbeeld begroeid met klimop);
• parkeerterreinen voorzien van beplanting en waterdoorlatende verharding;
• daken en gevels gebruiken voor energievoorziening, waterberging en vergroening.

Door dak- en oppervlaktewater af te koppelen en oppervlakkig af te voeren volgens de principes van het Gemeentelijk Rioleringsplan 2012-2021 ontstaat in de wijk een fijnmazige waterstructuur die verkoeling biedt en piekbuien opvangt. Hierbij is het van belang om de dimensionering van de watersystemen niet te krap te nemen zodat medegebruik mogelijk is en de toekomstige zwaardere belastingen inderdaad opgevangen kunnen worden. Daarnaast is het van belang de hoofdwaterstructuur zo in te richten dat deze ecologische en recreatieve meerwaarde heeft.

Voor woning- en utiliteitsbouw liggen kernpunten bij terugdringen van de CO2 uitstoot en aanpassing aan veranderde weersomstandigheden. Bijkomend voordeel hierbij is dat dit leidt tot lagere beheerlasten en een gezondere, comfortabeler gebouw.

Overige natuurvriendelijke maatregelen in de bouw zijn te vinden in de checklist 'Natuurvriendelijke maatregelen in de bouw'.

4.10.3 Proces duurzaam bouwen

Bij bouwprojecten dient vroegtijdig te worden overlegd met de afdeling Milieu van de gemeente Amersfoort over de sturing van ontwerp- en materiaalkeuzen. Doel van dit overleg is:

• het vroegtijdig bepalen van de milieu-ambities en het in beeld brengen van kansen;
• een programma van 'dubo'-eisen opstellen;
• de aanpak van duurzaam bouwen in vullen;
• vast te stellen hoe tijdens het ontwerp en de bouw wordt getoetst op de uitgangspunten van duurzaam bouwen door de afdeling Vergunningen-, Toezicht en Handhaving (VTH).

4.10.4 Toetsing (duurzaamheid in het plangebied)

Dit plan kenmerkt zich door een hoge mate van duurzaamheid. Zo worden binnen dit plan meerdere aspecten toegepast die klimaat adaptief te noemen zijn, zoals in voorgaande paragraaf beschreven. Navolgend wordt op een aantal overige duurzaamheidsaspecten ingegaan.

Een duurzame wijk

In het huidige tijdsgewricht moet duurzaamheid een integraal onderdeel zijn van het stedenbouwkundigontwerp. Wateropslag, groen, energie en materiaalgebruik spelen hierin een belangrijke rol. De Richtlijn klimaatbestendige bouw van de gemeente Amersfoort is hiervoor een belangrijke leidraad die wordt gehanteerd. Daarnaast is het voor zowel de gebouwde omgeving als voor de openbare ruimte de ambitie NL-Greenlabel niveau A te behalen.

Energieneutrale nieuwbouw

Het beoogde plan wordt gasloos aangelegd en er wordt actief gezocht naar mogelijkheden om de woningen op een duurzame manier van energie te voorzien. Mogelijkheden voor het opnemen van zonnepanelen in de architectuur en/of warmte-koude opslag. De ontwikkelaar gaat samen met de gemeente Amersfoort onderzoeken wat een haalbaar energieneutraal energieconcept is (technisch, financieel, organisatorisch) voor de ontwikkeling van het plan. Eerst worden de meest efficiënte gebouwgebonden-maatregelen inzichtelijk gemaakt, die nodig zijn om tot energieneutraliteit te komen. De daarbij horende meerkosten (uitgangspunt bij de keuze van de maatregelen is zo kosten-efficiënt mogelijk) ten opzichte van Bouwbesluit (EPC/BENG) worden inzichtelijk gemaakt.

Als de totale energievraag (warmte & elektriciteit (GJ/ kWh)) niet op gebouwniveau op te lossen is, kan worden gezocht naar oplossingen op gebiedsniveau, welke andere maatregelen mogelijk zijn om de overgebleven energievraag op te lossen. Bijvoorbeeld door balanceren, uitwisselen, opslaan en opwekken (b.v pv-panelen in openbare ruimte) waarbij de kosten-efficiëntie een uitgangspunt blijft.

Binnen de gemeente Amersfoort hanteren we de volgende definitie voor energieneutraal:

Energieneutraliteit middels aanscherpte BENG-eisen conform NTA 8800:

• Energiebehoefte BENG-1: Verdere reductie van de energiebehoefte: 10% strenger dan wettelijk minimum voor woningbouw; % voor utiliteitsbouw is in onderzoek
• Primair fossiel energiegebruik BENG 2 is kleiner dan 0 kWh/m2
• Aandeel hernieuwbaar energie is groter dan of gelijk aan 100%

Focus op kansen voor gebiedsmaatregelen: balanceren, uitwisselen en opslag van energie. Indien het niet mogelijk is om benodigde energie op gebouwniveau op te wekken, dan wordt gekeken om dit binnen het plangebied te realiseren.

Circulariteit in het plangebied

Bewust materiaalgebruik is van belang bij circulair bouwen ambities. Er worden bouwmaterialen toegepast, die duurzaam zijn geproduceerd en herbruikbaar zijn, waardoor de wijk door de tijd heen duurzaam blijft. De MPG-index (Milieu Profiel Gebouwen) is een wettelijk instrument om circulariteit van gebouwen te kunnen bevorderen en berekenen. Landelijk wordt een MPG van maximaal 1.0 geëist.

Het landelijke doel is om de MPG-eis per januari 2021 te gaan verlagen en uiterlijk in 2030 te gaan halveren naar 0,5. Vanaf juni 2020 hanteert Amersfoort in alle nieuwbouwplannen voor woningbouw een MPG van 0,9.

Duurzame mobiliteit

Dit plan krijgt een sterke groene identiteit, de auto wordt daarvoor in de openbare ruimte teruggedrongen. Een woonwijk waar de auto niet overal prominent aanwezig, maar te gast is. Door een minimum aan infrastructuur met een directe hoofdontsluiting richting de private parkeeroplossing binnen het bouwblok wordt het aantal verkeersbewegingen en parkeren in de openbare ruimte zo veel mogelijk beperkt. Tijdens de ontwikkeling van het plan wordt rekening gehouden met veranderingen in mobiliteit zoals voorzieningen voor het opladen van auto/ fiets, concepten voor deelauto's en aansluitingen richting fietspaden en openbaar vervoer. De nadruk ligt in dit plan op de groene, openbare ruimtes. Parkeren gebeurt zo min mogelijk op de straat, maar in collectieve parkeervoorzieningen. Daarmee biedt de wijk ruimte voor nieuwe vormen van mobiliteit zoals deelauto-systemen en faciliteiten om de transitie naar elektrisch rijden te maken.

5.1.1 Wat is een bestemmingsplan?

Het gemeentelijke bestemmingsplan is een middel waarmee functies aan gronden worden toegekend. Het gaat om het toekennen van gebruiksmogelijkheden. Vanuit de Wet ruimtelijke ordening volgt een belangrijk principe: het gaat om toelatingsplanologie. Het wordt de grondgebruiker (eigenaar, huurder etc.) toegestaan om de functie die het bestemmingsplan geeft, uit te oefenen. Dit houdt in dat:

• de grondgebruiker niet kan worden verplicht om een in het bestemmingsplan aangewezen bestemming ook daadwerkelijk te realiseren, en
• de grondgebruiker geen andere functie mag uitoefenen in strijd met de gegeven bestemming (de overgangsbepalingen zijn hierbij mede van belang).

Een afgeleide van de gebruiksregels in het bestemmingsplan zijn regels voor bebouwing (omgevingsvergunning voor het bouwen) en regels voor het verrichten van 'werken, geen bouwwerken zijnde, en werkzaamheden' (omgevingsvergunning voor het uitvoeren van werk, geen bouwwerk zijnde, of van werkzaamheden ).

Een bestemmingsplan regelt derhalve:

• het toegestane gebruik van gronden (en de bouwwerken en gebouwen);

en een bestemmingsplan kan daarbij regels geven voor:

• het bebouwen van de gronden;
• het verrichten van werken, geen bouwwerken zijnde, en werkzaamheden.

Het bestemmingsplan is een belangrijk instrument voor het voeren van ruimtelijk beleid, maar het is zeker niet het enige instrument. Andere ruimtelijke wetten en regels zoals bijvoorbeeld de Woningwet, de Erfgoedwet, de Algemene Plaatselijke Verordening, de Wet milieubeheer en het Bouwbesluit zijn ook erg belangrijk voor het uitoefenen van ruimtelijk beleid.

5.1.2 Over bestemmen, dubbelbestemmen en aanduiden

Op de verbeelding wordt aangegeven welke bestemming gronden hebben. Dit gebeurt via een bestemmingsvlak. Voor het op de verbeelding aangegeven bestemmingsvlak gelden de gebruiksmogelijkheden zoals die in de bijbehorende regels worden gegeven. Die toegekende gebruiksmogelijkheden kunnen op twee manieren nader worden ingevuld:

• 1. Via een dubbelbestemming. Een dubbelbestemming is, zoals de naam al zegt, een bestemming die óók aan de gronden wordt toegekend. Voor gronden kunnen dus meerdere bestemmingen gelden. Er geldt altijd één 'enkel' bestemming (dat is dé bestemming) en soms geldt er een dubbelbestemming (soms zelfs meerdere). In de regels van de dubbelbestemming wordt omschreven wat er voor de onderliggende gronden geldt aan extra bepalingen in aanvulling, of ter beperking, van de mogelijkheden van de onderliggende bestemmingen.
• 2. Via een aanduiding. Een aanduiding is een teken op de verbeelding. Dat teken kan bestaan uit een lijn, een figuur, of een lettercode etc. Via een aanduiding wordt in de regels 'iets' geregeld. Dat 'iets' kan betrekking hebben op extra mogelijkheden of extra beperkingen voor het gebruik en/of de bebouwing en/of het aanleggen van werken. Aanduidingen kunnen voorkomen in een bestemmingsregel, in meerdere bestemmingsregels en kunnen ook een eigen regel hebben.

5.1.3 Hoofdstukindeling van de regels

De regels zijn verdeeld over vier hoofdstukken:

• 1. Inleidende regels. In dit hoofdstuk worden begrippen verklaard die in de regels worden gebruikt (artikel 1). Dit gebeurt om een eenduidige uitleg en toepassing van de regels te waarborgen. Ook is bepaald de wijze waarop gemeten moet worden bij het toepassen van de regels (artikel 2).
• 2. Bestemmingsregels. In dit tweede hoofdstuk zijn de regels van de bestemmingen opgenomen. Dit gebeurt in alfabetische volgorde. Per bestemming is het toegestane gebruik geregeld en zijn bouwregels en, eventueel, ook bepalingen met betrekking tot het uitvoeren van werken, geen bouwwerken zijnde, en werkzaamheden opgenomen. Als er dubbelbestemmingen zijn worden die ook in dit hoofdstuk opgenomen. Die komen, ook in alfabetische volgorde, achter de bestemmingsregels. Ieder artikel kent een vaste opzet. Eerst wordt het toegestane gebruik geformuleerd in de bestemmingsomschrijving. Vervolgens zijn bouwregels opgenomen. Aansluitend volgen afwijkingsregels met betrekking tot bouw- en/of gebruiksregels. Ten slotte zijn eventueel bepalingen met betrekking tot het uitvoeren van werken, geen bouwwerken zijnde, en werkzaamheden en/of wijzigingsbevoegdheden opgenomen. Belangrijk om te vermelden is dat naast de bestemmingsregels ook in andere artikelen relevante informatie staat die mede gelezen en geïnterpreteerd moet worden. Alleen zo ontstaat een volledig beeld van hetgeen is geregeld.
• 3. Algemene regels. In dit hoofdstuk zijn regels opgenomen met een algemeen karakter. Ze gelden dus voor het hele plan. Het zijn achtereenvolgens een anti-dubbeltelregel, algemene bouwregels, algemene gebruiksregels, algemene aanduidingsregels, algemene afwijkingsregels en overige regels.
• 4. Overgangs- en slotregels. In het laatste hoofdstuk is het overgangsrecht en een slotregel opgenomen. Hoewel het hier in wezen ook algemene regels betreft, zijn deze vanwege hun meer bijzondere karakter in een apart hoofdstuk opgenomen.

5.2.1 Bijzonderheden in dit bestemmingsplan

De regels in dit bestemmingsplan zijn opgezet aan de hand van wat hiervoor is beschreven. Er is zoveel mogelijk aansluiting gezocht bij het bestemmingsplan 'Hooglanderveen en Vathorst'.

Dit bestemmingsplan kent enkelbestemmingen (Bedrijventerrein - 3e, Groen en Wonen - 5), dubbelbestemmingen (Leiding - Gas en Waarde - Archeologie 4) en een gebiedsaanduiding (milieuzone - geurzone). Deze bestemmingen worden hierna kort toegelicht.

Bedrijventerrein - 3e

Voor circa 13.000 m2 aan gronden is een bedrijfsbestemming opgenomen. De voor bedrijfsdoeleinde aangewezen gronden zijn bestemd voor bedrijven in de milieucategorieën 1 tot en met 3.1.

Op een verbeelding is een bouwvlak opgenomen. Binnen dit bouwvlak mag maximaal 80% bebouwd worden tot een maximale bouwhoogte van 9 meter.

Wonen - 5

Aan de gronden ten behoeven van de woningbouw is de bestemming 'Wonen - 5' toegekend. Deze bestemming voorziet in aaneengebouwde woningen, halfvrijstaande woningen, vrijstaande woningen en woningen voor bijzondere woonvormen. Het betreft uitsluitend grondgebonde woningen. Binnen de aanduiding 'gestapeld' zijn gestapelde woningen toegestaan. Binnen de woonbestemming is op sommige plekken de aanduiding 'specifieke vorm van groen - te handhaven beplanting' (sg-thb) opgenomen. Deze gronden zijn tevens bestemd voor het behoud, de versterking en/of het herstel van de aan deze beplanting eigen zijnde landschappelijke waarde.

Binnen deze woonbestemming zijn 326 wooneenheden toegestaan. Er zijn maten opgenomen voor de minimale afstanden tussen de woningen of woonblokken. Voor de rijtjes woningen mag de bouwdiepte 9 meter bedragen, voor half vrijstaande woningen 10 meter en voor vrijstaande woningen 12 meter. Nadat de woningen gerealiseerd zijn gelden de op dat moment gerealiseerde goot- en bouwhoogte als maximum. Voor de gestapelde woningen is een maximale hoogtemaat opgenomen op de verbeelding.

Groen

Ten behoeve van de parkzone is een groenbestemming opgenomen. Deze bestemming voorziet onder meer in groenvoorzieningen, waterberging, bermen en beplantingen, parken en plantsoenen, dagrecreatie en nutsvoorzieningen. Bebouwing is hier niet toegestaan. Binnen deze bestemming dient een waterberging aangelegd te worden met een minimale oppervlakte van 13.500 m2 en diepte van 0,5 meter nog aanpassen nav watertoets).

Leiding - Gas

Een deel van de gronden is voorzien van de dubbelbestemming 'Leiding - Gas'. Hiermee wordt gewaarborgd dat de veiligheid van de nabijgelegen aardgastransportleiding niet wordt geschaad.

5.2.2 Algemene regels

De met deze dubbelbestemming aangewezen gronden zijn, behalve voor de andere daar voorkomende bestemming(en), ook bestemd voor het behoud en de bescherming van te verwachten archeologische waarden in de bodem. Er geldt alleen voor een deel van het gebied, buiten de woonbestemming, een lage archeologische verwachtingswaarde. Op grond van deze archeologische verwachtingswaarde moet bij bodemingrepen van 10.000 m2 en dieper dan 30 cm een archeologisch onderzoek worden overlegd.

5.2.2 Algemene regels

Naast de bestemmingen bevat het plan een aantal algemene regels over bijvoorbeeld begrippen, de wijze van meten, algemene afwijkingen en overgangsrecht. Deze min of meer standaardregels in bestemmingsplannen worden hier verder niet toegelicht.

Milieuzone - geurzone

Voor de hindercontour van het stortlocatie is een gebiedsaanduiding 'milieuzone - geurzone' opgenomen. Binnen het gebied mogen, zolang de bedrijven welke de bron daarvan vormen in bedrijf zijn, geen woningen en andere gevoelige functies worden gebouwd. Hiervan kan met een omgevingsvergunning afgeweken worden indien een omgevingsvergunning op grond van milieuwetgeving (milieuvergunning) van het bedrijf is aangepast.