direct naar inhoud van 2.5 Wegenstructuur
Plan: Berg-Utrechtseweg
Status: ontwerp
Plantype: bestemmingsplan
IMRO-idn: NL.IMRO.0307.BP00049-0201

2.5 Wegenstructuur

Wegenstructuur Bergkwartier

Het Bergkwartier is ontstaan in een periode dat er nog vrijwel geen autoverkeer bestond. De bebouwing is ontstaan rondom de oude verbindingen naar de omliggende plaatsen, vanouds zandwegen die in de loop van de 19e en 20e eeuw zijn bestraat. Daardoor is er geen duidelijke, planmatige opbouw van de verkeersstructuur met radiaalwegen, ringwegen, en een tussenliggend fijnmazig netwerk van wegen met alleen een woonfunctie, zoals in de recentere wijken aan de noordzijde van de stad.

De wegenstructuur in villapark Bergkwartier is wel bijzonder karakteristiek en daarom één van de belangrijke kenmerken van het beschermd stadsgezicht. Door deze karakteristiek is er in de ontsluitingsstructuur van de wijk op veel wegen een discrepantie ontstaan tussen vormgeving, functie en gebruik. Zo hebben de hoofdwegen vaak onvoldoende profiel om de verkeersfunctie naar behoren te kunnen vervullen (de Utrechtseweg zou op basis hiervan bijvoorbeeld, over de volledige lengte, vrijliggende fietspaden moeten hebben). Daarnaast zijn diverse wegen zonder doorgaande functie zo ruim bemeten, dat er snelheidsproblemen en/of sluipverkeersproblemen optreden (bijvoorbeeld de Abraham Kuyperlaan).

In tegenstelling tot nieuwere wijken wordt het Bergkwartier niet omsloten maar doorsneden door stedelijke hoofdwegen, als zodanig aangeduid in het Verkeers- en Vervoersplan (VVP) van 1996, dat in 1999 en 2005 is geactualiseerd. In het categoriseringsplan uit het VVP 1999 is de wegcategorie van de wegen bepaald. De volgende wegen zijn aangewezen als gebiedsontsluitingsweg (hoofdweg) en hier geldt een maximum snelheid van 50-km per uur:

  • Barchman Wuytierslaan en Utrechtseweg: dit zijn radiaalwegen;
  • Daam Fockemalaan: dit is een enkelbaans stedelijke ringweg, die noordwaarts aansluit op de Barchman Wuytierslaan richting Birkhoven, en zuidwaarts op de Rondweg-zuid (zie hierna) die overgaat in de A28 richting Hoevelaken;
  • Rondweg-zuid: voorheen, tot de openstelling van de A28, was deze weg onderdeel van het rijkswegennet; momenteel is het een dubbelbaans stedelijke ringweg, met tevens een functie (N221) in de provinciale wegenstructuur (zie vorig punt);
  • Vondellaan: deze weg is onderdeel van de ringstructuur in Amersfoort-zuid (die loopt van het station naar de Ringweg Randenbroek);
  • Emmalaan en Wilhelminalaan (hebben een mengfunctie, namelijk onderdeel van de ringstructuur in Amersfoort-zuid, maar tevens een radiale functie).

De overige wegen behoren tot de wegcategorie erftoegangsweg. Deze wegen hebben in principe geen functie voor doorgaand autoverkeer.

Wegenstructuur gebied rond Utrechtseweg

Dit deel van het plangebied Berg-Utrechtseweg is verkeerskundig gezien een merkwaardig gebied, met een smalle lange uitstulping in de richting van de Leusderhei, waarbinnen een klein deel van de rijksweg A28 valt alsmede de Kolonel H.L. van Royenweg. Dit deel van het plangebied herbergt een grote diversiteit aan wegfuncties. In afnemend belang qua wegfunctie gaat het om de volgende wegen:

  • A28

Deze rijksweg is een stroomweg, deel van het landelijke rijkswegennet, bestaande uit een snelweg-profiel met tweemaal twee rijstroken met vluchtstroken en een middenberm met vangrailconstructie. Op deze weg geldt een snelheid van maximaal 120 km/uur. De weg is in beheer en onderhoud bij Rijkswaterstaat die plannen ontwikkelt om op termijn de capaciteit van dit deel van de rijksweg in oostelijke richting, tussen Utrecht en het knooppunt Hoevelaken, te vergroten. Hiertoe is een spitsstrook aangelegd op de vluchtstrook in oostelijke richting. Voorts is in 2005 een gebiedsgerichte verkenning van de zogenaamde driehoek Utrecht - Hilversum - Amersfoort (rijkswegen A27, A28 en A1) gestart, die duidelijkheid moet geven over het toekomstig profiel van de A28. Op dit moment is dit deel van de A28 onderdeel van twee planstudies. In het kader van planstudie A28 worden maatregelen voor de korte en middellange termijn onderzocht en door de minister van Infrastructuur en Milieu is in 2011 een Ontwerpwegaanpassingsbesluit genomen waarin is voorzien in de aanleg van een spitsstrook in beide richtingen. In 2012 wordt een wegaanpassingsbesluit verwacht.

Daarnaast is planstudie Knooppunt Hoevelaken gestart. Hier worden maatregelen voor de lange termijn onderzocht. In 2009 is een Voorkeursvariant vastgesteld waarbij uitgegaan wordt van een verbreding van 2x2 naar 2x4 rijstroken. De voorkeursvariant wordt uitgewerkt tot een voorkeursontwerp. Omdat voor het knooppunt veel oplossingen mogelijk zijn, is er geen voorkeursontwerp op voorhand te bepalen. De procedure om te komen tot een oplossing volgt daarom ook een langer traject. De realisatie van planstudie Knooppunt Hoevelaken is door het Rijk tussen 2016 en 2020 gepland. Een punt van onderzoek is de toegestane rijsnelheid van de A28, 100 of 120km/uur.

  • N221

De Rondweg-Zuid, tussen de Stichtse Rotonde en de A28, is ook een stroomweg. Deze weg was voorheen onderdeel van het rijkswegennet, maar maakt nu deel uit van het secundaire hoofdwegennet. De weg is in eigendom, beheer en onderhoud bij de gemeente Amersfoort. De weg is dubbelbaans, met een profiel van tweemaal twee rijstroken en in 2004 gereconstrueerd. Daarbij is de weg vormgegeven conform de aanbevelingen van een dubbelbaans 80 km-weg: de rijstroken zijn versmald, de vluchtstroken zijn verwijderd en de vangrail in de middenberm is verwijderd. De weg is ‘haaks’ aangesloten op de Stichtse Rotonde.

  • N237

De Utrechtseweg tussen Amersfoort en Soesterberg is een gebiedsontsluitingsweg en maakt deel uit van het secundaire hoofdwegennet. Deze weg heeft een enkelbaans profiel, bestaande uit twee rijstroken. Langs beide zijden van de weg liggen vrijliggende fietspaden. De weg is in beheer en onderhoud bij de provincie. De weg vormt een parallelle structuur aan de A28 en wordt bij calamiteiten en in spitsperioden, bij congestie op de A28, ook als zodanig gebruikt.

De provincie doet onderzoek naar mogelijke verbetering van de verkeersveiligheid van de Utrechtseweg.

  • Stichtse Rotonde

Dit is een voormalig knooppunt in het rijkswegennet, thans een drietaks-knoop in het secundaire hoofdwegennet, waar de N237, N221 en de gemeentelijke Utrechtseweg op aantakken. De Stichtse Rotonde bestaat uit een dubbelstrooks binnenring (de feitelijke rotonde), en een buitenring die op twee punten de Utrechtseweg kruist. De buitenring bestaat, bezien vanuit de Utrechtseweg, uit een noordelijke boog die aansluit op de Daam Fockemalaan (N221, tevens stedelijke hoofdweg) en uit een zuidelijke boog, verbonden aan erftoegangswegen als de De Genestetlaan en Laan 1914. De buitenring heeft een enkelbaans profiel met tweerichtingsverkeer, met een vrijliggend tweerichtingen-fietspad. Op zowel de binnen- als buitenring geldt een maximum snelheid van 50 km/uur.

Het ongevallenbeeld op de Stichtse Rotonde is aanleiding geweest om in 2005 aanpassingen door te voeren, zoals het wijzigen van de tangentiële aansluitingen (nog stammend uit de rijkswegperiode en uit de tijd dat een andere voorrangsregeling op rotondes van kracht was) in haakse aansluitingen van de drie bestaande takken op de rotonde én de aanleg van een rotonde op de kruising van de Utrechtseweg-Oost met de buitenring van de rotonde. Op dit kruispunt vonden verreweg de meeste aanrijdingen plaats. Met de aanleg van een rotonde is een lage rijsnelheid afgedwongen. Tevens benadrukt de rotonde de overgang naar de bebouwde kom.

  • Kolonel H.L. van Royenweg

Dit is een weg buiten de bebouwde kom met de functie van erftoegangsweg. Het is een enkelbaans weg met tweerichtingverkeer waarop ook fietsverkeer is toegestaan, echter zonder specifieke fietsvoorzieningen. Op deze weg geldt een snelheidsregime van maximaal 80 km/uur.

  • Laan 1914

Dit is een weg met de functie van erftoegangsweg. Het is een 60 km/uur zone met een belangrijke functie als fietsroute. De weg is in eigendom, beheer en onderhoud van de gemeente Amersfoort.

  • Hoge Kleiweg

Ook dit is een weg buiten de bebouwde kom met de functie van erftoegangsweg. In feite is het de ‘achtertoegang’ van het omvangrijke terrein van Zon en Schild en van het Hoornbeeck College en Van Lodensteincollege. Het is een 60 km/uur-weg.


Wegenstructuur in gebied rond Stationsstraat/Asch van Wijckstraat

In dit deel van het plangebied loopt de Stationsstraat / Asch van Wijckstraat. Dit is een gebiedsontsluitingsweg. De overige wegen in dit deel zijn erftoegangswegen. Het is ook een route van stads- en streekbussen. Voor het station hebben de bussen een vrijliggende busbaan.

Structuur fietsverkeer Bergkwartier

In het VVP zijn de volgende wegen in het Bergkwartier opgenomen als onderdeel van de stedelijke hoofdfietsstructuur:

  • Barchman Wuytierslaan
  • Prins Frederiklaan
  • Utrechtseweg
  • Kapelweg-Pieter Bothlaan-Paulus Buijslaan
  • Daam Fockemalaan
  • Abraham Kuijperlaan
  • Emmalaan-Wilhelminalaan
  • Vondellaan
  • Sophialaan-Bilderdijklaan
  • Kersenbaan

Structuur fietsverkeer in gebied rond Utrechtseweg

Door en langs dit deel van het plangebied lopen meerdere belangrijke utilitaire fietsroutes (woon-werk en woon-school) die vrijwel allemaal ook deel uitmaken van het toeristische fietsnetwerk. Dit betreft de Utrechtseweg (langs N221), Buitenring Stichtse Rotonde, Laan 1914, Doornseweg (langs N227). De Kolonel van Royenweg is een toeristische fietsroute en heeft niet zozeer een functie in het woon-werk/school- verkeer.

Op de A28 en de Rondweg-Zuid (N221) na staan alle wegen open voor fietsverkeer. Zoals in de vorige paragraaf is beschreven zijn er vrijliggende fietspaden langs een deel van de Utrechtseweg (N237), langs de buitenring van de Stichtse Rotonde en onderaan langs de Laan 1914. De overige wegen hebben geen aparte fietsvoorzieningen.

Structuur fietsverkeer in gebied rond Stationsstraat/Asch van Wijckstraat

Ook dit deel van het plangebied kent vrijliggende fietspaden.